Son periyodun trendlerinden olan yatay mimarili yapılar, kentler ve beşerler için birçok avantaj sağlıyor.
Günümüzde kentleşmede en çok kullanılan mimari tipi, dikey mimari olarak isimlendiriliyor. Bilhassa dünyanın büyük kentlerinde nüfusların artması ve arazi ıstırabı dikey mimariyi zarurî kılıyor. Bu duruma da apartmanlar, rezidanslar, plazalar üzere devasa boyuttaki yapılar yapılarak tahlil üretiliyor.
Dikey mimari ile yapılan binaların zelzele durumlarında daha riskli olması, kentin siluetini bozması, kent planlamasını zorlaştırması, insanların toplumsallaşmasını zorlaştırması, insanları doğal hayattan uzaklaştırması üzere birçok dezavantajı bulunuyor.
Dikey mimariye alternatif olan ve son günlerde sıkça lisana getirilen yatay mimari, bu dezavantajları avantaja dönüştürebiliyor. Pandeminin de tesiriyle kent ömründen uzaklaşmak isteyeler, geniş yerlerin olduğu kırsal diye tanımlanan bölgelere yerleşiyor. Bu bölgelerde kentin geriliminden uzak, tabiat ile temas halinde yaşamayı tercih eden bireyler; villa, müstakil mesken üzere yatay mimariye sahip yapılara yöneliyor.
Özellikle Silivri-Selimpaşa bölgesinde müşterilerinin gereksinimlerine nazaran mimari tahliller sunan Home Yapı’nın Kurucu Ortağı Mimar Hasan Aksel Yağcıoğlu, yatay mimarinin son devirde trend haline geldiğini belirterek, avantajlarını 5 unsurda sıraladı:
Depremde Hasar Riski Daha Az
Deprem neslinde yer alan bir ülke olarak, bilhassa uygulamamız gereken mimari yatay mimaridir. Yüksek katlı yapıların, yatay mimariye sahip yapılara oranla sarsıntıdan daha fazla etkilenmesi kelam konusu. Maalesef çok katlı binalarda sarsıntı anında daha fazla tehlike altındayız. Zelzele sonrası meydana gelen yıkılma durumlarında da çok katlı binaların enkazlarındaki kurtarma çalışmaları çok kuvvetli olmaktadır.
Yeşil ve Ferah Bir Hayat Alanı
Pandeminin tesiri ile son devirde bahçesi olan ve tabiatla teması mümkün kılan yapılara ilgi büyük. Beşerler, bilhassa tam kapanma periyotlarında apartmanlarda yaşamanın dezavantajlarının farkına vardı. Yatay mimarili yapılar, genelde bahçe üzere yeşil alanlara sahip olduklarından ötürü, ferah bir hayat alanı imkanı sunuyor. Bu durum da bilhassa çocuklu aileler için büyük avantajlar sağlıyor. Yatay mimaride kişi başına düşen yeşil alan ölçüsü artar. Ayrıyeten dikey mimarinin hakim olduğu kentlerde, binaların birbirine çok yakın ve yüksek olması kentin hava ve nefes almasını da önlüyor. Dikey mimari, bilhassa yaz devrinde, kentte hafif bir esinti oluşmasına bile müsaade vermiyor.
Ruh ve Vücut Sıhhatine Düzgün Gelir
Psikolojik olarak da avantajları vardır. Yatay mimari yabanî durmaz, daha sakin hissettirir. Yüksek katlı yapıların insanı küçülmüş ve güçsüz hissettiren olumsuz tesirleri vardır. Dar ve yüksek yapılı konutlar yerine, geniş ve alçak yapılı konutlarda yaşamanın bilhassa klostrofobisi olanları ve genel insan psikolojisini rahatlatan olumlu tesirleri vardır. Ayrıyeten yatay mimari görsel ve ruhsal acıdan uzun gökdelenler üzere gözümüzü de yormaz. Tekrar kişinin kendi zevklerine nazaran oluşturabileceği; kendisine ilişkin yeşil alan, spor aktivite alanları, havuz, kış bahçesi, dinlenme yerleri üzere şahsa özel yerler, hem vücut hem de ruh sıhhatine yeterli gelmektedir.
Komşuluk Bağlarının Artmasını Sağlar
Yatay mimarinin yaygın olduğu bölgelerde, genelde villalar ve müstakil meskenler üzere geniş ve alçak yapılı konutlar yer alır. Bilhassa Home Yapı olarak hakim olduğumuz Silivri bölgesinde yapılanmalar bu formdadır. Bu mimari tipi, komşuluk münasebetleri ve toplumsallaşma açısından da tarih boyunca yatay mimariyi tercih etmiş bir toplum olan ülkemiz için avantaj sağlıyor. Mahalle kültüründen vazgeçemediğimiz için komşuluk ilgilerimizin güçlü olması, bizim üzere toplumlarda epeyce değerlidir.
Şehrin Siluetine Ahenk Sağlayan Yapılar
Dünyada bilhassa büyük kentlerin hepsinin kendine has siluetleri vardır. Bu siluetlerin Eyfel Kulesi, London Eye ya da bizdeki mescitler, saraylar, köprüler üzere ana sembollerinin yanında, silueti tamamlayan kent mimarisi olmak zorundadır. Yatay mimari ile inşa edilen yapılar, kentte bulunan binalar ortasındaki kat farkını ortadan kaldırarak kentin siluetini muhafazasına katkı sağlar. Şayet devasa boyutta ve plansız bir dikey mimari yapılanması kelam konusu olursa kentin siluetindeki ahenk ortadan kalkar. Kadim bir siluete sahip sayılı kentlerden olan İstanbul’da gerekli mercilerin bu hususa hassasiyetle yaklaşması gerekiyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
