Her gün binlerce tahminen de milyonlarca ziyanlı bakteri, virüs ve alerjenle temas ediyoruz. Bu kadar olumsuz etkene karşı sıhhatimizi müdafaanın yolu hijyenden geçiyor. Dünya Hijyen Günü vesilesiyle mesken, el ve besin hijyenini sağlamanın yollarını DoktorTakvimi uzmanlarından Uzm. Dr. Işıl Çeri, Dyt. Pınar Yaprak ve Dr. Öğrt. Üyesi Hüseyin Taşkıran anlattı.
Sağlığımızı korumak için el hijyenine dikkat etmek, sağlıklı besinleri gıda hijyenine uygun formda saklayıp, pişirip tüketmek, konutumuzu alerjen, mikrop ve bakterilerden temizlemek gerekiyor. 2011 yılında birinci kere Türkiye’de kutlanmaya başlanan 16 Ocak Dünya Hijyen Günü çerçevesinde hijyenin hayatımızdaki kıymetine dikkat çeken DoktorTakvimi uzmanlarından Uzm. Dr. Işıl Çeri, Dyt. Pınar Yaprak ve Dr. Öğrt. Üyesi Hüseyin Taşkıran hijyen konusunda değerli ipuçları veriyor. Covid-19 pandemisiyle birlikte hijyenin değeri daha da fazla kavradık. Bu periyotta el ve beden temizliğinin yanı sıra hijyen açısından tırnakların kısa kesilmiş olması, yüzük, takı, saat üzere aksesuarların takılmamasının daha uygun olduğunu söyleyen DoktorTakvimi uzmanlarından Uzm. Dr. Işıl Çeri, el hijyeni için ellerin gün içinde sık sık20-30 saniye mühletle, ılık suyla ve dermatolojik olarak uygun bir sabunla yıkaması, sonrasında ise uygun bir kremle nemlendirmesi gerektiğini hatırlatıyor. El yıkama imkanı yoksa en az 60 alkol içeren dezenfektanların da kullanılabileceğini belirten Uzm. Dr. Çeri, uygun şartlar oluştuğunda ellerin kesinlikle su ile durulanmasını öneriyor.
“Özellikle kış devrinde, hijyenik nedenler ile sık el yıkama, dezenfektan kullanımı ve ortam paklığı için kullanılan kimyasallar sonucu ellerde egzama oluşabilir” diyen Uzm. Dr. Çeri, kelamlarını şöyle sürdürüyor. “Önce hafif kızarıklık, kaşıntı, yanma formunda başlayan egzama tedavi edilmez ve ihmal edilirse ilerler. Ellerde su dolu kabarcıklar, çatlama, yarık oluşumu, kanama ve yara haline gelebilir. Hatta bu sorun kronikleşebilir. Deri esirgeyici katmanı bozulduğu için cilt bakteri, mantar ve virüs enfeksiyonlarına açık hale gelir. Bu nedenle şikayetler hafifken bir dermatoloji uzmanına başvurulmalıdır.”
Hamam, havuz, sauna üzere yerlerde çıplak ayakla dolaşmayın
Pandemi periyodunda ayak bakımı ve hijyeninin de unutulmaması gerektiğini anlatan Uzm, Dr. Çeri, “Gün içinde kapalı kalan ayaklar akşam ılık su ile yıkanmalı ve parmak ortaları uygunca kurutulmalıdır. Parmak ortaları kızarıklık, kabuklanma açısından denetim edilmeli, gerekirse dermatoloji uzmanına muayene olunmalıdır. Hamam, sauna, SPA, havuz üzere toplu alanlarda mümkün mantar, bakteri, virüs bulaşma riski açısından çıplak ayakla dolaşılmamalıdır” diyor.
Besin hijyeni için besinlerinizi emniyetli yerlerden satın alın
Besinlerde parazitler, küfler, bakteriler, virüsler ve tarım ilaçları üzere birçok ziyanlı husus bulunabiliyor. Besin kaynaklı hastalıkları önlemek için besin hijyenine çok dikkat etmek gerekiyor. Ziyanlı bakterilerin enfeksiyonlara ve zehirlenmelere yol açabildiğini hatırlatan DoktorTakvimi uzmanlarından Dyt. Pınar Yaprak, besinlerin yetiştirilme kademesinde kullanılan tarım ilaçlarına çok maruz kalmanın akut yahut kronik zehirlenmelere, kanserin artmasına, hormonal sorunlara sebep olabildiğine dikkat çekiyor.
Küflenen yiyecekleri hiçbir biçimde tüketmeyin
Besin hijyeni için besinlerimizi emniyetli, pak içeriği sahip marka ve yerlerden satın almak gerektiğinin altını çizen Dyt. Yaprak, şu tekliflerde bulunuyor: “ Besin satın alırken son tüketim tarihine, içeriğine, paketine, saklandığı şartlara ve üzerinde küf olup olmadığına dikkat etmeliyiz. Meskende tüketilirken küflenen yiyeceklerin küf olmayan kısımları da tüketilmemeli. Küflü kısmının alınması, başka kısımlarda gözle görülmeyen küflerin olmadığı manasına gelmez. Besinlerin saklama şartları ve paklık kısmı da çok kıymetli. Covid-19 ve başka patojenlerden korunmak için ambalajlı eserlerin dış yüzeyi deterjanlı, mümkünse dezenfektanlı bez ile silindikten sonra buzdolabına/erzak dolabına yerleştirilmeli, buzdolabı içerisinde ve mutfakta çiğ ve pişmiş eserler birbirine temas etmemelidir. Yeşillikleri tarım ilaçları ve patojenlerden arındırmak için öncellikle 20 dakika boyunca 1-2 yemek kaşığı karbonat ve 2-3 damla limon/nane yağı eklenmiş suda bekletmek ve akabinde yıkamak tarım ilaçlarından büyük ölçüde arınma sağlayacaktır. İkinci evrede ise yeni suda 1-2 yemek kaşığı elma/üzüm sirkeli suda bekletmek bakteri, virüsleri öldürmesine yardımcı olacaktır.”
Evinizin havasını pak tutun
Hayatımızın büyük kısmını geçirdiğimizevlerimizin daha sağlıklı olması için mesken hijyeni şart… Günümüzde meskenle bağlantılı sıhhat ve hijyen problemlerinin başında besin kaynaklı enfeksiyonlar, soğuk algınlığı virüsü enfeksiyonları, viral gastroenterit, cilt enfeksiyonları ve evcil hayvanlarla bağlantılı sıkıntılar geliyor. Evimizdeki toksinlerin beden sıhhatini etkileyen en değerli sorun olduğunu belirten DoktorTakvimi uzmanlarından Dr. Öğrt. Üyesi Hüseyin Taşkıran, paklığın enfeksiyonların yayılma riskini azalttığının altını çiziyor. Dr. Öğrt. Üyesi Taşkıran, konutumuzu toksinlerden arındırmanın dört yolunu şöyle anlatıyor: “Dışarıdaki havayı temizleyemezsiniz lakin konutunuzun havasını pak tutabilirsiniz. Konutunuz ve ofisiniz için hepa filtreli bir hava temizleyici temin edebilirsiniz. Kimyasal paklık ve bakım eserlerini mümkün olduğunca az kullanın. Hem içtiğimiz hem de yıkandığımız sudan toksinler bedenimize girer. O nedenle meskeninize gelen kent suyunu filtre edin, plastik şişeden (BPA’sız bile olsa) su içmeyin. Tarım ilaçsız yetiştirilmiş zerzevat, meyve, hür dolaşan, ilaç-hormon verilmeyen hayvanların eserlerini almaya itina gösterin.”
Kapı kollarını, elektrik düğmelerini kolonyayla silin
Evde hijyen sağlamanın en tesirli tekniklerinden biri de en çok kullanılan alanları alkolle temizlemekten geçiyor. Yüksek oranda alkol içeren kolonya ile kapı kolları, elektrik düğmeleri üzere sık kullanılan alanları tertipli olarak dezenfekte edilebileceğini söyleyen Dr. Öğrt. Üyesi Taşkıran, konutta hijyen için yapılması gerekenleri şöyle özetliyor: “Her sabah yatağınızı havalandırıp kullandığınız nevresim ve çarşafları haftada en az bir sefer değiştirerek yatak odasında tesirli bir paklık yapabilirsiniz. Tüm ailenin bir ortada olduğu alanlar olan salon ve oturma odalarını her gün havalandırın. Yemeklerin hazırlandığı ve besin unsurlarının koruma edildiği mutfakta bilhassa tezgâh, kesme tahtaları ve çekmece, dolap içi üzere kapalı yüzeylerin de günlük temizliklerinin yapılmasına dikkat etmelisiniz. Ailenin ortak kullanım alanı banyo ve tuvaletlerdeki musluk başları ve kapı kollarını dezenfekte etmelisiniz.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı