Dikey Tarım İle; Yüzde 99 Daha Az Su, Yüzde 90 Dada Az Toprak Kullanıp, 365 Gün ve Verimli Üretim Mümkün

İklim krizi ile karşı karşıya kalan dünyanın 2050 Karbon Nötr gayesini de işaret eden “2023’e Gerçek, 2050 Ufku” ana temasıyla Forum İstanbul, Türkiye’nin dünyanın başkan ülkeleri ortasında yer alması amacına katkı sunmaya devam ediyor.

Dünya Gazetesi Canlı Yayın Sponsorluğu ile web sitesi, Twitter, Youtube, Facebook ve LinkedIn adreslerinden eş vakitli olarak canlı yayınlanan “2023’e Hakikat, 2050 Ufku” başlıklı Forum İstanbul’un stratejik partnerliğini 20 yıldır olduğu üzere bu yıl da Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) üstleniyor. Türk Telekom ise Oturum Sponsoru olarak Türkiye’nin vizyon doruğu Forum İstanbul’a takviye veriyor. Ana Sponsorlar kategorisinde ise APS Dokumacılık, Denizbank, Green For Growth Fund, Gülsan Holding, Türkiye İktisat Bankası (TEB), Türkiye İş Bankası, Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) bu yıl Forum İstanbul’a katkılarını sunuyor.

INSIDER, DÜNYAYA BAYAN YAZILIMCI YETİŞTİRİYOR

Bu yıl çevrimiçi olarak 21’inci sefer düzenlenen doruğun ikinci gününde öğlenden sonraki oturumlar, Türk Kahvesi Sohbetleri programı kapsamında,“Küresel Girişimciliğin Yol Haritası” başlığında, Dorman Capital Kurucusu ve Lideri Ebru Dorman’ın idaresinde Insider Pazarlamadan sorumlu GMY Merve Nazlıoğlu’nun iştiraki ile, girişimcilik ekosistemini global bir bakış açısı ile değerlendirilmesiyle başladı.

Türkiye’nin birinci yazılım Unicorn’u olan, dünyanın en büyük 10 B2B yazılım şirketlerinden, bugün 26 ülkede bin 200 müşteriye ulaştığını belirten Nazlıoğlu, INSIDER’ın; farklı kanallardan bilgileri toplayan, müşteri datalarını toplayan ve bu bilgileri yapay zekâ ve makine algoritmalarıyla işleyen, sonra müşterilerinizi çok daha düzgün tanınmasına yardımcı olan, çok farklı kanallarda şahsa özel deneyimler sunmayı sağlayan bir teknoloji platformu olduğunu söyledi.

INSIDER’ın 41 ülkede 800 çalışana sahip olduğunu ekleyen Nazlıoğlu, “Genç mühendisleri yetiştirdiğimiz bir programımız var. Bu program sayesinde INSIDER bir akademiye dönüşüyor. Hafta sonları mühendislerimiz, lise öğrencileri gelerek kodlama eğitimleri alıyorlar. Fakat kodlama eğitimi yetmez; zira bir şeyler üretmek, inşa etmek için bir vizyona gereksiniminiz var, o vizyonu da vermeye çalışıyoruz. Bu kapsamda çok eğitim veriliyor. Buradan 300 tane öğrenci mezun ettik. Bunların 70’i kız öğrencilerimiz; ancak bunu natürel şey, ilkokul düzeyine çekmeyi de hedefliyoruz. Zira bir genç insan ya da çocuk CTO’nun ne demek olduğunu bilmeden, girişimcinin ne demek olduğunu bilmeden bunu hayal edemez. Bu nedenle biz de “She Code, She Leads” üzere, “Women in Tech” üzere programlar yapıyoruz ve genç öğrencilere hem mentorlük veriyoruz; zira INSIDER’ın aslında üst seviye idaresinin 60’ı bayan. Çok da hoş arkadaşlarım var benim orada, hatta bazen aksine bir geri dönüşte alıyorsunuz, siz de çok şey öğreniyorsunuz. O yüzden bence hepimizin daha fazla bayan mühendisi geliştirmek için de değerli bir mesai harcıyoruz.”sözleri ile bayan mühendislerin bölümdeki varlığını artırmak için yaptıkları çalışmaları ayrıntılandırdı.

DİKEY TARIM İLE VERİMLİ, SAĞLIKLI MİNİMUM SU VE TOPRAK İLE ÜRETİM MÜMKÜN

Ardından Türk Telekom Oturum Sponsorluğunda gerçekleşen “Tarım 5.0: Tarım ve Besin Teknolojilerinin Geleceği” oturumunda kelam alan konuk konuşmacı Gelecek Dizayncısı ve Tarım Odaklı Yatırımcı Stuart Oda görüşlerini paylaştı.

Firmaları Alesca Life gelişirken dikey tarlaların organik olarak büyüme yapısını incelediğini; yazılım, otomatizasyon ve objelerin interneti(IOT) ile birlikte tarlaların verimliliğini artırmaya çalıştıklarını belirten Oda, “Tarımsal tedarik zinciri hayli komplike bir yapı. Üretim, tüketimin çok uzağında gerçekleşiyor. Üreticilerin her türlü girdi, ekipman üzere ögeleri önemli manada farklılaşıyor.” kelamları ile ziraî üretimin zorluğuna dikkat çekti.

Dünya çapında her yıl 1,2 trilyon dolarlık besinin israf olduğunu, bir besin 3 bin kilometreden fazla yol kat ettiğini belirten Oda, “Dünya çapında 600 milyondan fazla insan besin güvenliği nedeniyle hasta oluyor. 50’den fazla ülke ise besin güvensizliği mevzularında önemli ezalar içerisinde. Bu sayılardan trendlere geçtiğimiz kentleşmenin birinci sırada olduğunu görüyoruz. Büyük kentlerde çok fazla birey yaşıyor. Kentte yaşamayı tercih eden varlıklı, eğitimli bireyler, yüksek, organik ve daha kaliteli besin eserlerini talep ediyorlar.” kelamları ile besine olan talebin çeşitliliğine, öteki yandan da erişime yaşanan düşünceleri örneklendiriyor.

Burada bir istikrar kurabilmek, muhtaçlığı gerçek karşılayabilmek ismine kent tarlaları dediğimiz iç yerde, kent içerisinde besin tarlasının değerli bir tahlil olabileceğini belirten Oda, “Kullanılmayan konteynerler ve kullanılmayan her türlü ticari binanı iç yerleri tarlalara dönüştürülerek, bu talep karşılanabilir.” dedi.

Oda; daha sürdürülebilir olan iç yer tarımında yüzde 99 daha az su, yüzde 90-99 ortasında daha az toprak kullanıldığına, 365 gün boyunca besin üretimi yapılabildiğine, GDO ya da pestisit kullanılmadan, öngörülebilir yani verimliliği yüksek üretim yapılabildiğinin altını çizdi.

Ardından geçilen oturumda Dünya Gazetesi Genel Koordinatörü Vahap Munyar idaresinde, Tabit Kurucu Ortak Tülin Akın, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Tarım Bilimleri ve Teknoloji Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Emin Çalışkan, WWF Türkiye YKB Nafiz Karadere, Türk Telekom Teknoloji Genel Müdür Yardımcısı Yusuf Kıraç, aşağıdaki sorular kapsamında tarım ve besin teknolojilerinin geleceğini çizdi:

• Tarım Teknolojisi ve Besin Teknolojileri ile nasıl bir değişim sürecinin içindeyiz?
• Tarım 5.0 ile maliyetlerin düşürülmesi ve verimliliğin artırılması nasıl sağlanabilir?
• 2050 yılında 10 milyara ulaşacak olan dünya nüfusunu beslemek için gereken rekor seviyedeki besin muhtaçlığı hangi yeni teknolojiler ile karşılanacak?
• Tarım tedarik zincirinde, büyük data ve blockchain teknolojileri nasıl bir dönüşüm sağlayacak?
• Yeryüzündeki toplam tatlı su kaynaklarının yüzde 70’i tarımda kullanılıyor iken geliştirilmesi gereken akıllı su kullanımı siyasetleri neler olmalıdır?
• Çiftçilerimize teknik altyapı ve eğitimin sağlanması, e-tarım uygulamalarında standart belirleyici mevzuatların belirlenmesi, alt yapı yatırımlarının taşınabilir operatörler ile yaygınlaştırılması, akıllı tarımın devlet siyaseti olarak uygulama ve sistemlerin yaygınlaştırılması, 5G kullanımına yönelik üretilecek ziraî alet, ekipman ve yerli yazılımların teşviklerle desteklenmesi için, kamu-özel bölüm eşgüdüm ve iş birliği ile nasıl bir yol haritası izlenmelidir?
• Alternatif protein kaynakları için geliştirilen teknikler nelerdir?

TABİT, ÇİFTÇİLERİN HAYATINI KOLAYLAŞTIRIYOR, SAHİP OLDUKLARI PAHASI ARTIRIYOR

2004 yılında bir web sayfası kurarak Tabit’in hayata geçtiğini belirten Tabit Kurucu Ortağı Tülin Akın, “Türkiye’nin birinci ziraî web sayfası aracılığı ile çiftçilerin, eserlerini satması ve farklı bilgiler edinmesi gayesiyle yola çıkıldı. O yıllarda internetin fazla yaygın olmaması, çiftçinin bilgisayara erişimi olmaması nedeniyle hareket alanımız geliştirmeye karar verdik. Çiftçinin sıkıntılarından başladık. Pazarlamadan tek alıcıya bağımlı olmasına kadar tespit ettiğimiz pek çok sorunun tahlili için adımlar atarak, öncelikle çiftçilerin alım gücünü ve mikro kredi problemini çözmek için adım attık. Bu sırada da çiftçiler ortasında cep telefonunun yaygın olduğunu gözlemledik ve böylelikle Vodafone ile yaptığımız iş birliği ile, bilgileri cep telefonu aracılığı ile çiftçilere ulaştırmaya başladık.” dedi.

2009 yılından bu yana verdiğimiz hizmetin alanını 6 ülkeye çıkardıklarını belirten Akın, “Çiftçiler eserlerinin fotoğrafını çekip ilanını verip cep telefonundan yayınlayabiliyor, hava durumu ya da doğal afet bilgisini önden alabiliyor, ya da hal yahut borsa fiyatlarını yerinde öğreniyorlar. Hizmetimiz ve iş birliğimiz sonucunda pek çok kolaylığa sahipler. Üretim hallerini değiştirmeyen çiftçilerin bunu yapmak zorunda kaldığı iklim krizine karşı bir denetim sağlanıyor. Teknoloji bu süreçte çok kıymetli bir yardımcı pozisyonunda. Yeni adımlar elbette gerekiyor: Tarladan bilgileri almak, tarla idaresini uzaktan yapabilmek, maliyetleri düşürmek ve sistemlerin kolay kullanılabilir ve erişilebilir fiyatta olması. Çiftçilerin bu beklentisi pandemi periyodunda arttı.”dedi.

EKONOMİK GÜCE KARŞIN BESİNE ERİŞMEK MÜMKÜN OLMAYABİLİR

Gıda krizinin uzak bir gelecek olacak üzere konuşulduğunu lakin bugün çabucak yarın da olabileceğini gösterdiğini belirten Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Tarım Bilimleri ve Teknoloji Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Emin Çalışkan, “Önceden besin krizi kâfi ekonomik gücü olmayan, üretimde problemi olan bölgelerin sorunu olarak değerlendiriliyordu. Fakat bir de fizikî olarak erişim boyutu var. Rusya ve Ukrayna bölgesinin dünya buğday ihracatının yüzde 30’unu karşılaması bu sorunun bir nedeni olarak karşımızda duruyor. Yani ekonomik gücü olsa da artık besine erişilemeyebiliyor.” dedi.

2050 yılı için öngörüler, bugün üretilenin en az yüzde 60 fazlasını üretilmesi gerektiğine işaret ettiğini belirten Çalışkan, “Artan refah besine talebi çeşitliyor. Lakin öteki bölgelerde de kâfi besin bulamama telaşı baş gösteriyor. Sıkıntı olan hem sağlıklı hem kâfi besin üretilmesi… Tek sorun nüfus artışı da değil. İklim değişikliği bildiğimiz en büyük öteki etkenlerden. Doğal kaynaklarımızın azalması bir öteki sorun olarak önümüzde.” kelamları ile temel problemlere işaret etti.

DAMLA SULAMA İLE 1 YILDA, TÜRKİYE’NİN 3 YILLIK SU KULLANIMI KURTARILABİLİR

Ülkemizde su kullanımı dağılımında tarımın yüzde 73 ile başı çektiğini hatırlatan WWF Türkiye YKB Nafiz Karadere, “Tarımsal sulama lakin verimli değil. Yanlışlı ziraî sulama, sulak alan kaybının esas sebeplerinden. Sulanan alanların yüzde 97’sinde hala yüzeysel sulama kullanılıyor. 5,7 milyon hektar tarım yerinin yalnızca 110 bin hektarında en verimli sulama prosedürü damla sulama kullanılıyor. Çağdaş sulamaya geçiş, ziraî üretimin sürdürülebilirliği ve iklim değişikliğinin yol açtığı kuraklığa karşı en tesirli prosedür olmasının yanı sıra, sulak alanların korunması için de acilen ele alınmalı.” kelamları ile tahlile güçlü bir vurgu yapıyor.

Damla sulama prosedürü kullanımının yüzde 2’ye denk gelmesi nedeniyle, ziraî üretimde çok su kullanımının yaşandığını, bu nedenle de birçok tatlı su ekosisteminin, ekonomik ve ekolojik pahaların vakit içerisinde yitirmesine katkı sunduğunu belirten Karadere, “Türkiye’de toplam su tüketimimiz 44 milyar metreküp (m3). Sulama alanları için 32 milyar m3 su kullanılıyor. Damla sulama ile su tasarrufu ortalama yüzde 50 olarak ele alırsak tarımda büsbütün bu sisteme geçilmesi, yıllık toplam su tüketiminde 16 milyar m3’lük,yani Türkiye’nin 3 yıllık toplam su tüketiminde tasarruf edilmesi manasına gelecek.” dedi.

İklim krizinin şiddetini artırarak devam edeceğinin altını çizen Kara, bu nedenle dirençli üretim sistemleri ve süratli onarıcı tarım yaklaşımlarının, ziraî ve inovasyon süreçlerine dahil etmenin artık vazgeçilmez bir öge olduğunu söyledi.

KIRAÇ: “TARIMDA TEKNOLOJİ KULLANIMI İÇİN ÖNEMLİ FIRSATLAR VAR”

Nesnelerin interneti ile elde edilen bilgilerin kıymetlendirilmesi ve yapay zekanın da kullanımı ile tarımda yapılabilecekler tespit edilmesi epey değerli olduğuna vurgu yapan Türk Telekom Teknoloji Genel Müdür Yardımcısı Yusuf Kıraç, “Tam otomasyon sağlayabilmemiz için IoT hayatımıza tam manasıyla girmeli. 2021 sonu itibariyle 2,2 milyar IoT aygıtı vardı. 2030 itibariyle bunun iki ila 2,5 katı bir IoT aygıtı olacağı öngörülüyor. Tarımda 2021 sonu itibariyle IoT aygıt sayısı 45 milyon civarında. 2030’da bunun 11 kat artarak, 500 milyon civarına ulaşması bekleniyor. Aslında bu iki şey gösteriyor: Tarımın hala istediği kadar teknolojiyi kullanmadığı, lakin çok önemli fırsatların olduğunu ve bunun süratli artışa gideceğini. Teknoloji-tarım iş birliği kapsamında önümüzdeki devirde ağır gündemler bekliyor.” kelamları ile güçlü altyapı ve teknolojinin ağır kullanımının tarıma yararlarına vurgu yaptı.

Su başta olmak üzere her türlü kaynağın faal kullanımı ve verimliliğin artırılması için akıllı tarım uygulamalarının hayatımızda önemli manada yer tuttuğunu hatırlatan Kıraç, “Tarımda dijitalleşme ile neler sağlanabilir? Birinci karşılığı envanteri denetimdir. Yani, coğrafik bilgi sistemi ile tarlalarımızı kayıt altına almalıyız. Telekomünikasyon şirketi olarak 2000’li yılların başlarında birinci yaptığımız iş, altyapımızı dijitalleştirmek oldu. İkinci karşılık ise değerlendirmedir. Dijital sensörlerle donatılmış tarım alanları ile birlikte çiftçilere hangi alanlara ne kadar ve ne çeşit gübre koyması gerektiği bilgilerini iletebiliyor. Hava şartları, bitkilerin muhtaçlığı olan minareller üzere tüm bileşenleri tekrar bu teknoloji ile daha rahat kıymetlendirme ihtimali olacak.” kelamları ile dijitalleşmenin yararlarına dikkat çekti.

Kıraç; dijitalleşme sürecinin yaygınlaşması ve gelişmesi ile birlikte teknoloji okur yazarlığının da kıymetli hale geleceğini belirtti.

“DİJİTALLEŞME HAYATIMIZIN MERKEZİNDE” &“YENİ ÇAĞIN DİNAMİĞİ: DİJİTAL İHTİLAL & METAVERSE”

3 Haziran tarihinde düzenlenecek tepenin son günü, “Dijitalleşme Hayatımızın Merkezinde” başlıklı Türk Kahvesi Sohbetleri’nde Cisco Türkiye CEO’su Didem Duru, Türkiye İş Bankası İdare Şurası Üyesi ve Genel Müdürü Hakan Aran’ı ağırlayacak.

Ardından saat 10:15-11:45 Milliyet Gazetesi İktisat Müdürü Şükrü Andaç’ın idaresinde, Yatırımcı ve 2021 Avrupa Binance Influencer Ödül Sahibi Efe Bulduk, TİM Marka Kurulu Lider Yardımcısı Süleyman Orakçıoğlu, WTECH Kurucu YKB Zehra Öney, Avalabs Kurucu ve CEO’su Prof. Dr. Emin Gün Sirer, Kiğılı YKB Yardımcısı Hilal Suerdem ve Orderinbox CEO’su Doğu Taşkıran “Yeni Çağın Dinamiği: Dijital İhtilal & Metaverse” başlıklı oturumda aşağıdaki sorulara cevap vermeye çalışacak:

• Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan, Türkiye’yi milletlerarası yapay zeka endekslerindeki sıralamalarda üst sıralara taşımayı hedefleyen Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi (2021-2025) ekosistemde neleri değiştirecek? Önümüzdeki on yılda stratejik öncelikler neler olmalıdır?
• Dijital dönüşüm uygulamalarının yaygınlaştırılmasının, global yatırım rekabetçiliğinde oynadığı tetikleyici rol nedir?
• Veriye dayalı yapay zeka, işletmelerin çalışma, dünyayla etkileşim kurma ve bedel sunma formunu nasıl yine şekillendirecek?
• Altyapı ve kaynakları çok sayıda müşteri ortasında paylaştırılan çok kiracılı (multi-tenant) ortamlar olan Bulut Platformları’nın kapalılık ve bilgi güvenliği nasıl sağlanmalıdır? Oluşturulan, görüntülenen ve paylaşılan içerik kelam konusu olduğunda çevrimiçi güvenliği artırmak için hangi siyasetlere, uygulamalara ve iştiraklere muhtaçlık vardır?
• 5G, fabrika, endüstriyel tesisler, tarım, sürdürülebilirlik, yapay zeka (AI), sıhhat, akıllı kentler, genişletilmiş gerçeklik (XR)de nasıl bir değişim sağlayacak? Sorun çözmede ve yaşama formumuzu, çalışma halimizi değiştirmede nasıl bir fark yaratacak?
• Sanal Gerçeklik (Virtual Reality), Artırılmış Gerçeklik (Augmented Reality), Genişletilmiş Gerçeklik (Extended Reality), Karma Gerçeklik (Mixed Reality) üzere teknolojiler Metaverse kozmosunu nasıl yaratacak?
• Metaverse, taşınabilir interneti nasıl dönüştürecek? Artık internete bakmayıp, onun içinde vücut bulup yaşayacak mıyız?