Türkiye genelinde 6.7 milyon riskli konutun dönüşmesi için çalışmalar sürat kazanırken kamu binaları için de düğmeye basıldı. Muhtemel bir zelzele sonrasında kamu binalarının sürdürülebilir kullanımının sağlanması, kamu hizmetlerinin aksamaması için kamu binası stokunun envanterinin çıkarılması ve bir program dahilinde muhtaçlık duyulacak binaların güçlendirilmesi yahut yine yapılması planlanıyor. İşte bu emelle Etraf ve Şehircilik Bakanlığı teknik heyeti, Hacettepe Üniversitesi, Gazi Üniversitesi ve ODTÜ akademisyenleri bir ortaya geldi. Yapı İşleri Genel Müdürüğü uyumunda yapılan çalışmalarda Türkiye’de birinci defa uygulanacak bir modele imza atıldı. Geliştirilen model yazılıma aktarıldı, pilot uygulama da tamamlandı.
KIRMIZI BİNA ÖNCELİKLİ
Türkiye’deki 500 bin kamu binasında birebir anda risk tespiti yapmanın teknik ve bütçe açısından mümkün olmaması nedeniyle yapılan çalışmada süreç söyle ilerliyor; Bir tablet ve aygıt aracılığıyla binalardan karot almadan ya da her hangi bir tahribat yapmadan risk durumu inceleniyor. Bu çalışmada taban durumu, binanın yaşı, statik özellikleri üzere birçok öge dikkate alınıyor. Yapılan çalışma sonrası binanın bir puanı ve buna bağlı olarak rengi oluyor. Kırmızı bina birinci öncelikli yapı, turuncu bina ikinci öncelikli yapı, yeşil bina ise üçüncü öncelikli yapı manasına geliyor. Bu modelle öncelikli dönüşmesi gereken alanlar belirleniyor ve yenilenecek kamu binaları için sıralama yapılıyor. Birinci evvel kırmızı binalardaki teknik deneyler ve gerekirse güçlendirme ve yıkımlar yapılıyor. Hazırlanan modelin güvenilirliği de test edildi. Teknik olarak risk tespiti tamamlanan 300 bin yapı için bir defa de bu model denendi. Sonuçlara nazaran tabletle yapılan ölçümlemede yüzde 90-99 oranında muvaffakiyet sağlandı.
DÜZCE’DE BAŞLADI
Yeni risk tespit modelinde Düzce pilot vilayet seçildi ve 2 bin 200 yapıda uygulandı. Artık Bakanlık bu modeli ülke geneline yayacak. Başta sarsıntıdan etkilenen vilayetler olmak üzere tüm vilayetlerdeki kamu binaları taranarak öncelikli yapılar tespit edilecek. Böylelikle hem en riskli yapılarda yenileme öne alınacak hem de bütçenin hakikat kullanımı sağlanacak. Edinilen bilgilere nazaran model üzerinde çalışan takım Elazığ’a da gitti ve burayı açık laboratuvar olarak kullandı. Model buradaki konutlarda da denendi.
1740 BİNAYA GÜÇLENDİRME PROJESİ
Kamu binalarının güçlendirme faaliyetlerinin talep bazlı yürütüldüğünü belirten Bakanlık yetkilileri şunları söyledi: “Bakanlığımızca direkt yürütülen çalışmalarda, son 10 yılda incelenerek güçlendirme projesi yaptırılan toplam kamu binası sayısı 2020 yılı ocak ayı prestijiyle 1740 adete (yaklaşık 3.446.196 metrekare), güçlendirme imalatı yapılan kamu binası sayısı da yüzde 70’i birinci ve ikinci derece zelzele bölgesinde olmak üzere 114’e adete ulaşmıştır. Hala kurumlar tarafından talep edildiği takdirde Bakanlığımızca bu çalışmalar yürütülmektedir. Bünyelerinde inşaat üretim tamir üzere üniteler kuran bakanlıklar kendilerine ilişkin yapılarda gerekli gördüklerine bina tahlil ve güçlendirme çalışması yapıyor.”
