İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) İdare Şurası Lideri Nazmi Durbakayım, kentsel dönüşümde birtakım yeni adımlar atılması gerektiğini belirterek, “Kentsel dönüşümü kar gayeli rekabete sürükleyen ve kat sahiplerine yerine getirilmesi mümkün olmayan taahhütlerde bulunan müteahhitlere ve başka kat maliklerinin can güvenliğini riske atarak ferdî çıkar peşinde olan birkaç hak sahibine dur diyecek ek düzenlemelere gereksinim var.” dedi.
İNDER tarafından idare heyeti üyelerinin iştirakiyle düzenlenen “2020 Vizyonu” başlıklı kıymetlendirme toplantısında konuşan Durbakayım, son periyotta ülke genelinde çok sık zelzele yaşandığını kaydederek, artık sarsıntılarda can ve mal kaybının önüne geçilmesi gerektiğini söyledi.
İnşaat dalında birtakım tedbirler alınması gerektiğini lisana getiren Durbakayım, yaşanan can kayıplarına sarsıntının değil, çürük ve riskli binaların neden olduğunu vurguladı.
Durbakayım, “İnşaat dalında ele alınması gereken tedbirler bu kapsamda değerlendirilmeli. Sarsıntıda yaşanan kayıplarda makûs yapılaşmaya imza atan inşaatçılar, riskli binaların yenilenmesine pürüz olan arsa sahipleri ve haksız rekabete neden olan müteahhitlerin vebali bulunuyor.” diye konuştu.
Ölümlere ve yaralanmalara sebep olan berbat yapıları inşa eden ve inşa ettirenlere, insan hayatına bilerek kast edenlere verilen ceza ile birebir derecede ceza verilmesi gerektiğini vurgulayan Durbakayım, kentsel dönüşüm projelerine pürüz olanlara da ağır yaptırımlar uygulanması gerektiğini kaydetti.
“KENTSEL DÖNÜŞÜMDE FIRSATÇI MÜTEAHHİTLERE ‘DUR’ DENİLMELİ”
İNDER Lideri Durbakayım, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan önderliğinde Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nın kararlı bir tavır izleyerek gerekli adımları attığını belirterek, birinci olarak müteahhitlik sınıflandırması yapıldığını ve artık inşaatların gerçek müteahhitler tarafından yapılacağını söyledi.
Diğer taraftan zelzele ve sağlıklı ömür için kentsel dönüşüm konusunda maddelerin da ilgili kurumlar tarafından hazırlanıp yürürlüğe konulduğunu açıklayan Durbakayım, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Riskli binaların yenilenmesi için tüm yasal uygulamalar devreye girdi. Fakat bu hususta atılması gereken kimi adımların olduğunu düşünüyoruz. Kentsel dönüşümü kar hedefli rekabete sürükleyen ve kat sahiplerine yerine getirilmesi mümkün olmayan taahhütlerde bulunan müteahhitlere ve öbür kat maliklerinin can güvenliğini riske atarak ferdî çıkar peşinde olan birkaç hak sahibine dur diyecek ek düzenlemelere gereksinim var.”
Durbakayım, daha evvel yaptığı binaları riskli raporu alanlar için kayıt düşülmesi gerektiğini belirterek, bu mevzuda düzenleme yapılması davetinde bulundu.
“MÜCADELEMİZ RANT VE FERDÎ ÇIKAR PEŞİNDE KOŞANLARLA”
Nazmi Durbakayım, zelzele riskini ve çarpık yapılaşmayı ortadan kaldırmak için hazırlanan yönetmelik ve kanunların hem bireylerin hem de firmaların şahsî çıkarları nedeniyle istenildiği halde ve ölçüde kullanılamadığına değinerek, şu sözleri kullandı:
“Kurumsallaşamamış firmalar kentsel dönüşüm için devletin sunduğu imkanları rant uğruna suistimal ediyor. Yeniden rant uğruna daha evvel kendi yaptığı binaya çürük raporu alarak tekrar inşa eden firmaların varlığı devam ediyor. Öteki taraftan kat mülkiyeti kanununun arkasına sığınan bireyler ise birkaç metrekare uğruna dönüşüm projelerini kilitleyerek yüzlerce hak sahibini tabut binalarda yaşamaya mahkum edebiliyor.”
Durbakayım, yaklaşık 5-6 yıl evvel kentsel dönüşüm projelerinde yapılan tutarsız mukavelelerin bölümdeki sakinlikle birlikte ortaya çok sayıda mağdur çıkardığını kaydederek, projeyi almak için hak sahiplerine taahhüt edilen oranların, açıktan verilen paraların ve taahhütlerin, yapılmaya çalışılan projelerde karşılığını bulamadığını söyledi.
Bu süreçte müteahhitlerin kapısını çalan hak sahiplerinin dairelerini sarsıntıya karşı güçlendirmek yerine ekstra rant elde etmeyi ön plana aldığını lisana getiren Durbakayım, lakin ekonomik sakinlikle birlikte rantı ön plana alanların teker teker mağdur olduğunu vurguladı.
Durbakayım, “Ancak bizi endişelendiren tek şey, bu sebeplerden ötürü beklenen sarsıntıya hazırlıksız yakalanıp can kayıplarının olmasıdır. Zelzele gerçeği bir defa daha kapımızı çaldı. Kentsel dönüşümün gerçek manada yapılması için herkes şapkasını önüne koymalı.” dedi.
“HÜKÜMET, DÜŞÜK FAİZ ORANLARIYLA ÖNÜMÜZE IŞIK TUTTU”
İNDER Lideri Durbakayım, kesimle ilgili yaşanan gelişmelere değinerek, genel iktisadın ve inşaat kesiminin eski gücüne kavuşması için temellerin devlet tarafından atıldığını söyledi.
Konut kredisinde faiz oranlarının yüzde 0,79’a kadar indirilerek inşaatçılara ışık tutulduğunu lisana getiren Durbakayım, müteahhitlik ve imar maddeleri sayesinde daha sağlam ve yaşanabilir kentler için perspektif sunulduğunu bildirdi.
Durbakayım, yeni periyotta hasılat paylaşımı ve kat karşılığı proje imal bölümünün kapanacağı belirterek, “Artık yeni projelerde kar-zarar paydaşlığı sistemiyle hareket edeceğiz. Ayrıyeten artık firmalar ortası rekabet ham husus teminindeki fiyatlar üzerinden değil, projedeki kalite ve satış sonrası hizmette olacak.” diye konuştu.
2020’DE 1,4 MİLYON ADET KONUT SATIŞI BEKLENİYOR
Nazmi Durbakayım, yabancıya konut satışlarının toplam içerisinde hissesinin yüzde 1’den yüzde 3’lere çıktığını belirterek, Avrupa kentlerine bakıldığında bu oranın şimdi kâfi olmadığını, artırılması gerektiğini söyledi.
Geçen yıl ipotekli ve birinci el konutta satışların düştüğünü, tüketicilerin ikinci ele kaydığını lisana getiren Durbakayım, düşük faiz oranlarıyla birinci el ve ipotekli satışların toplamdan aldığı hissenin tekrar artacağını bildirdi.
Durbakayım, “2020 her halükarda çok güzel olacak. Bu yıl piyasanın hareketli olacağını, toplam konut satışlarının 1,4 milyon adet seviyesinde gerçekleşeceğini, yabancıya satışın toplamdan aldığı hissenin yüzde 3’lerden yüzde 4’lere çıkacağını düşünüyoruz.” dedi.
Geçen yıl verilen inşaat ruhsat sayısında gerileme olduğunu anımsatan Durbakayım, lakin daha evvel ruhsat alıp şimdi inşaata başlamayanların bulunduğunu, bu projelerin süratle devreye gireceğini tabir etti.
Durbakayım, 2018’de iktisatta yaşanan dış ataklar nedeniyle dalın 2019’da yüzde 13 civarında küçüldüğünü belirterek, lakin bu yıl prestijiyle büyüme çizgisinin üst yanlışsız hareket edeceğini ve en az yüzde 7,5 büyüme beklediklerini söyledi.
Sektörün istihdam sayısının 2,2 milyon bireyden 1,6 milyona kadar gerilediğini lisana getiren Durbakayım, yıl sonuna gerçek yeni projelerin devreye girmesi ve yavaşlayan projelerin sürat kazanmasıyla bu sayının evvel 1,8 milyona, 2021’de ise 2 milyon düzeyine yükselmesini öngördüklerini bildirdi.
“DEPREM NEDENİYLE VAKİT KAYBINA TAHAMMÜLÜMÜZ YOK”
İNDER İdare Heyeti Lider Vekili ve Seba İnşaat İdare Konseyi Lideri Engin Keçeli, zelzele konusunun her şeyden evvel geldiğini belirterek, zelzele riski taşıyan binaların bir an evvel yıkılıp yine inşa edilmesi gerektiğini vurguladı.
Bu yenilenmenin lakin ve lakin kentsel dönüşüm atağıyla gerçekleşebileceğini lisana getiren Keçeli, bu mevzuda artık vakit kaybına tahammül edilemeyeceğini söyledi.
Keçeli, Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nın hazırlayıp yürürlüğe koyduğu Afet Maddesi’nin zelzeleye hazırlanmak ve tabut binalardan kurtulmak için atılan çok âlâ bir atılım olduğunu kaydederek, şu tabirleri kullandı:
“Herkes tabut meskenlerden kurtulacağı için umutlanmıştı. Lakin geçtiğimiz son 5-6 yılda boşa vakit geçirdik. Parayı, insan hayatına tercih edenler yüzünden yaşandı bu gecikme. Bu yasa tekrar gözden geçirilmeli, zelzele riski taşıyan binaların yenilenmesinin önüne set çeken yahut dönüşümü geciktiren müteahhit, kat maliki, yönetmelik üzere her türlü pürüz ortadan kaldırılmalı.”
Toplantıda İNDER İdare Şurası Lider Yardımcıları Salih Kuzu, Reşit Gediz ve Yener Yıldırım, idare konseyi üyeleri İrfan Aşçıoğlu, Eyüp Ensar Saral, Fatih Adnan Albayrak, Yılmaz Aktaş, Nimetullah Kaya ve Kürşat Coşkun Ufuk ile İNDER Genel Sekreteri Kubilay Salihvatandaş hazır bulundu.
