Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, Türkiye’nin mega projelerinin büyük sarsıntılara karşı güçlü inşa edildiğini belirterek, “15 Temmuz Şehitler ve Fatih Sultan Mehmet köprüleri ile Avrasya ve Marmaray tünelleri üzere ‘mega projeler’ sarsıntının yanı sıra şiddetli rüzgarlara karşı da sağlam.” dedi.
Turhan, AA muhabirine, son periyotta Manisa, Ankara ve Elazığ’daki sarsıntıların akabinde gündeme gelen yol, köprü ve tüneller üzere büyük projelerin sarsıntıya dayanıklılık durumuna ait değerlendirmede bulundu.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı koordinesinde hayata geçirilen “mega projeler” tasarlanırken her türlü ihtimalin düşünüldüğünü tabir eden Turhan, “Türkiye’nin sarsıntı jenerasyonunda olması nedeniyle inşa edilen yol, köprü ve tüneller sarsıntı faktörü de ön planda tutularak yapılıyor.” diye konuştu.
Osmangazi ve Yavuz Sultan Selim köprülerinin, yaklaşık 2 bin 500 yılda bir meydana gelebilecek “çok büyük” şiddetli zelzelede bile ayakta kalarak, ulaşımı sağlayacak halde tasarlandığına işaret eden Turhan, iki köprü için Kuzey Marmara ve Karadeniz’deki fay çizgilerinin tetkik edildiğini vurguladı.
Turhan, “Köprülerin sismik (deprem) ziyan tahlili olasılıkları belirleme çalışmaları, lineer olmayan taban reaksiyonu tahlilleri, fay deplasman mümkünlüğü ziyan tahlilleri yapıldı. Ayrıyeten sismik tesirlerin azaltılması için özel mesnet tasarım çalışmaları da gerçekleştirildi.” tabirlerini kullandı.
“İKİ KÖPRÜ GÜÇLENDİRİLDİ”
15 Temmuz Şehitler ve Fatih Sultan Mehmet köprülerinin de sismik olarak güçlendirildiğinin altını çizen Turhan, şöyle konuştu:
“İki köprünün de büyük sarsıntılara güçlü olacak biçimde, mesnet oturma tabanın genişletilmesi, düşmeyi önleyici kablo montajı, mevcut mesnetlerin değiştirilmesi, mevcut genleşme derzlerinin değiştirilmesi, tabliye kule çarpışması durumunda mümkün hasarı önlemek için kule içinden destek işleri yapıldı. Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nün büyük tamiratı ve yapısal desteği işi kapsamında askı halatlarının değiştirilmesi, kulelerin güçlendirme işleri, kutu kiriş uç diyaframlarının güçlendirilmesi, ana kablo korktuklarının, pandül mesnetlerinin ve ana kablo kelepçelerinin, askı plakalarının değiştirilmesi, ana kablo sargı sisteminin yenilenmesi ve muayenesi başta olmak üzere gerekli tüm çalışmalar yürütüldü.”
Böylece, iki köprünün de aktüel şartnamelere nazaran yapılan sismik ve yapısal güçlendirme çalışmalarıyla Osmangazi ve Yavuz Sultan Selim köprüleri ile muadil sismik dayanıklılığa ulaştırıldığına dikkati çeken Turhan, “Yapılan çalışmalar sonunda tüm köprüler, Marmara Denizi merkezli gerçekleşen ve öngörülen mümkün sarsıntılarda oluşacak riskleri karşılayacak performansa getirildi.” dedi.
“AVRASYA VE MARMARAY, ZELZELEDE EN İNANÇLI YERLER ARASINDA”
Turhan, Marmara Denizi’nin altından geçen Avrasya ve Marmaray tünelleri üzere projelerin de İstanbul’da yaşanabilecek mümkün sarsıntıda en inançlı yerlerden biri olacak formda yapıldığına işaret ederek, iki tüp geçitte sismik hareketleri algılayan izleme sistemlerinin (26 ivme ölçer, 13 inklonometre ve 6 tane 3 boyutlu yer değiştirme sensörü) yanı sıra, Kandilli Erken İkaz Sistemi ile temaslı Tren Merkezi Denetim Sisteminin de inşa edildiğini lisana getirdi.
Deprem yükleri, tsunami tesirleri ve sıvılaşma düşünülerek, en son milletlerarası standartlara nazaran tasarlanan Avrasya Tüneli’nin, Kuzey Anadolu fayında olabilecek 7,5 büyüklüğünde bir sarsıntıya sağlam halde 2 sismik contayla yapıldığı bilgisini veren Turhan, şu tabirleri kullandı:
“Kurulan Yapı Sıhhati İzleme Sistemi ile tünel boyunca 9 ivme ölçer, sismik irtibat noktalarında 3’er yerde 3 boyutta izleme yapan 18 yer değiştirme sensörü konumlandırıldı ve devreye alındı. Boğaz altında inşa edilen sistem, İstanbul’da 500 yılda bir olabilecek şiddetli zelzelede bile hiç hasarsız hizmete devam edebilecek, 2 bin 500 yılda bir olma ihtimali bulunan çok şiddetli sarsıntıda küçük bakımlarla hizmete açılabilecek.”
TSUNAMİ DALGALARI DA DÜŞÜNÜLDÜ
Turhan, Marmaray Tüneli’nin, bugüne kadar dünya üzerinde inşa edilen en derin su altı tüneli olması ve etkin bir jeolojik fay çizgisine yakınlığı nedeniyle zelzeleye dayanıklılık bakımından son derece katı ölçütler gözetilerek tasarlandığını vurguladı.
Tünelin 7,5 büyüklüğündeki bir zelzeleden, sıfır güvenlik riski, en az fonksiyon yitirme, batırma tünel ve birleşimlerinde su sızdırmazlığı korunarak çıkması amacıyla inşa edildiğini belirten Cahit Turhan, şunları kaydetti:
“Tüp tünelde segmentler ortası her bir birleşim noktasında, yük transferini en aza indirmek ve iki yapıyı sismik olarak izole etmek gayesiyle esnek zelzele derzleri yapıldı. Marmaray’da batırma tüp tünele, tünel dışındaki trenlerin zelzelede ve zelzele sonrasında buraya girmelerini engellemek, içeridekilerin de inançlı yere çekilmesini sağlamak hedefiyle erken ikaz sistemi kuruldu. Tsunami dalgalarına karşı istasyonların giriş yapıları 1,5 metre yükseltildi.”
Bakanlık koordinesinde yürütülen tüm projelerde, güvenlik ve sağlamlığın her vakit ön planda tutulduğunu söz eden Bakan Turhan, “15 Temmuz Şehitler ve Fatih Sultan Mehmet köprüleri, Avrasya ve Marmaray tünelleri üzere tüm ‘mega projeler’ zelzelenin yanı sıra şiddetli rüzgarlara karşı da sağlam.” diye konuştu.