Küresel çapta enflasyonist baskıların ne kadar süreceği tartışmaları ve bunun para siyasetlerine yansımasına dair belirsizlikler devam ederken, “6D” risk faktörlerinin enflasyonla çabayı zorlaştıracağı belirtiliyor.
BU PERİYODUN KENDİSİNE HAS SIKINTILARINA EĞİLMEK GEREKİYOR
Küresel ekonomik kriz devirlerinde ortaya çıkan meselelerin tahliline yönelik her ne kadar literatürde denenmiş uygulamalara başvurulsa da düğümlerin çözülmesinde periyodun kendine has meselelerine eğilmek kritik ehemmiyet taşıyor.
BİRÇOK ÜLKEDE ENFLASYONİST BASKI YAŞANIYOR
2008 global ekonomik kriz periyodunda merkez bankaları tarafından devreye alınan alışılmadık siyasetlere başvurulurken, sürecin kendine has dinamikleri 10 yıllardır deflasyonist riskle karşı karşıya kalan birçok ülkede enflasyonist baskıları gündeme getirdi.
ABD VE ÇİN ORTASINDA SÜREGELEN “KUR SAVAŞLARI” BİÇİM DEĞİŞTİRDİ
Koronavirüs sonrası süreçte değişen gündemin tesiriyle her ne kadar dünyanın en büyük iki iktisadı ABD ve Çin ortasında süregelen “kur savaşları” daha az dillendirilir olsa da Çin’in “Yuanı uluslararasılaştırma” emelinden vazgeçmediği biliniyor.
“6D İLGİLİ SÖZLERİN BAŞ HARFLERİNİ TEMSİL EDİYOR”
Küresel çapta enflasyonist baskıların ne kadar daha süreceği tartışmaları ve bunun para siyasetlerine yansımasına dair belirsizlikler devam ederken, İngilizce’de “Delta variant (Delta varyantı)”, “Dignity of finance (mali saygınlık)”, “Deglobalisation (Küreselleşmeden uzaklaşma)”, “Dominance (hakimiyet)”, “Disarray (karışıklık)” ve “Dollar (dolar)” tabirlerinin baş harflerini temsil eden “6D” risk faktörlerinin, enflasyonla çabayı uzunca bir süre daha gündemde tutması bekleniyor.
“KAPANMA” TAHLİLİNİN TEDARİK ZİNCİRİNDE BOZULMALARA NEDEN OLDU
Analistler, koronavirüs krizinin tahlilinde evvelkilerden farklı olarak uygulanan “kapanma” tahlilinin tedarik zincirinde bozulmalara neden olduğunu, buna ek olarak iklim şartlarının da bilhassa emtia tarafında arz taraflı baskıları artırdığını belirtiyor.
“İSTİHDAM PİYASASINDA HAKİMİYET BÜSBÜTÜN KAYBOLDU”
Enflasyonist riskleri canlı tutacak risk ögeleri ortasında globalleşmeden uzaklaşma da gösterilirken, hükümetlerin global entegrasyonun azaldığı koronavirüs sürecinde yine şekillenen tedarik zincirinde ülkelerini kıymetli konuma getirebilmek ismine teşviklerden kaçınmayacağı belirtiliyor.
Söz konusu risklerden hakimiyet ögesi ise arz istikametli koronavirüs krizi sürecinde talebi karşılamaya yönelik teşviklerin verilmesiyle iş gücü piyasasında kaybedilen hakimiyeti temsil ediyor.
ABD ve Avrupa merkez bankalarının öncülük ettiği nakdî dayanak programlarına kamu teşviklerinin eşlik etmesi ve olağanlaşma sürecine geçilmesiyle birikmiş talep tesiri, birçok ülkede enflasyonun yüksek düzeylere çıkmasına neden oldu.
“GIDA FİYATLARI, ENFLASYONİST BASKILARI BESLEYEN UNSUR”
Afganistan ve Güney Afrika başta olmak üzere jeopolitik riskleri besleyen siyasi karışıklıkların, eser fiyatları üzerinde üst taraflı tesiri bulunuyor. Halihazırda kuraklık ve sel üzere felaketler nedeniyle tırmanan besin fiyatları, karışıklıkların da tesiriyle enflasyonist baskıları besleyen ögeler ortasında gösteriliyor.
“HAVA ŞARTLARI VE SİYASİ KARIŞIKLIKLARIN EMTİAYA TESİRİ 2021’DE ÇOK DAHA KUVVETLİ”
Vadeli süreç ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, bahse yönelik değerlendirmesinde, “Hava şartları, son 2 yıldır emtia fiyatları üzerinde epeyce tesirli lakin bu tesir 2021’de çok daha kuvvetli oldu. Bir taraftan sıcaklar, başka tarafta soğuklar, seller ve kasırga derken neredeyse bütün tarım emtia fiyatlarında benzeri bir seyir var. Bunlara siyasi karışıklıklar da eklenince emtia fiyatlarında üst istikametli baskı değerli ölçüde hissedildi. Son yıllarda ABD ve Çin ortasındaki uyuşmazlıklar da emtia fiyatlarını direkt etkiliyor. Tüm bunları bir ortada değerlendirdiğimizde hem siyasi karışıklıklar hem de hava şartları emtia fiyatlarını etkileyen kıymetli değişkenler olurken, bunların enflasyona yansımaları bir süre daha gündemde olacak üzere gözüküyor.” dedi.
“YUAN UZUN BİR MÜHLET DAHA DOLARA MEYDAN OKUYAMAYACAK”
Kovid-19 sonrası süreçte değişen gündemin tesiriyle her ne kadar dünyanın en büyük iki iktisadı ABD ve Çin ortasında süregelen “kur savaşları” daha az dillendirilir olsa da Çin’in “yuanı uluslararasılaştırma” emelinden vazgeçmediği biliniyor.
