İlk olarak 2007 yılında fark edilen eko anksiyete, günden güne değişen etraf kaideleri karşısında bitmeyen bir çaresizlik hissi olarak tanımlanıyor. Eko anksiyete yaşamak için insanın başına bir olay gelmesine gerek olmadığını belirten uzmanlar, sorumluluk sahibi ve dünyaya bedel veren herkesin eko anksiyete yaşayabileceğine dikkat çekiyor. Uzmanlar, eko anksiyete yaşayan bireylerin yalnızca kendileri için değil, çocukları ve sevdikleri için de telaş duyduklarını söz ediyor.
Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Barış Önen Ünsalver, eko anksiyete ile ilgili değerlendirmelerde bulundu ve çevresel meselelere, afetlere karşı bireylere psikolojilerini müdafaaya yönelik kıymetli tavsiyeler paylaştı.
Eko anksiyete akılcı bir anksiyete çeşidi
Eko anksiyete’nin birinci olarak 2007 yılında fark edildiğini belirten Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Barış Önen Ünsalver, “Eko anksiyete günden güne olumsuz istikamette değişen etraf kuralları karşısında bitmek bilmeyen bir çaresizlik duymayı içeriyor. Bu duyguyu yaşayan bireyler, yalnızca kendileri için değil çocukları ve sevdikleri için de tasa duyuyorlar. Eko anksiyete bir tehdite verilen doğal bir cevaptır ve bu tehdit somut gözle görülebilir bir tehdittir. Anksiyete sıkıntılarımızı çözmek için muhtaçlık duyduğumuz enerjiyi verdiği için bilhassa eko anksiyete’nin epey akılcı bir anksiyete çeşidi olduğunu söyleyebiliriz.” dedi.
Çevre meselelerinin tahlili için sistem değişmeli
Çevre problemlerinin tek başına bireyin çözebileceği meseleler olmadığını söz eden Ünsalver, “Kurumların, şirketlerin ve tahminen de bütün bir sistemin değişmesi gerekiyor. Herkes üstüne düşen misyonları yerine getirse dahi birtakım kayıpların geri dönüşü olmayabilir ya da düzelmesi için onlarca yıl geçmesi gerekebilir. Bu durumda, yaşadığımız etrafın gözümüzün önünde değişimine şahit olmak ve bunu durdurmak için birey olarak ne kadar yetersiz olduğunu fark etmek büyük bir çaresizlik hissini da getirir. Birtakım şahıslar kendilerini hatalı hissedebilirler. Vakit içinde eko anksiyete kişi için ruhsal olarak felç edici olabilir. Kimi ileri durumlarda kişi varoluşu anlamsız bularak kendi hayatını sonlandırmayı dahi isteyebilir.” diye konuştu.
Eko anksiyete bu belirtilerle ortaya çıkıyor!
Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Barış Önen Ünsalver, eko anksiyetenin belirtilerini şöyle sıraladı:
- Küresel iklim değişikliği, çeşitlerin yok olması ve yaşayabildiğimiz bir gezegenin kalmayacağı istikametinde geviş getirir biçimde tekrar eden kanılar ve bunlara eşlik eden gerginlik, huzursuzluk, öfke, çaresizlik,
- Ekolojik sıkıntılarla ilgili daima okuma ve araştırma hali,
- Ekolojik sıkıntıların tahliline dair hissedilen ümitsizlik,
- Ekolojik problemlerin sebebi olduğuna dair suçluluk hisleri,
- Ekolojik meselelere dair hususları konuşmaktan, okumaktan ve izlemekten kaçınmak,
- Ekolojik hassas davranışları yapamadığında huzursuz hissetmek ya da bu davranışlarının yanlışsız olup olmadığından kuşku duymak,
- Çevredeki başka şahısların ekolojik hassas davranışlarda bulunup bulunmadığını denetim etmek ve bu davranışları yapmayan bireylere duygusal/davranışsal reaksiyonlar göstermek.
Sorumluluk sahibi herkes eko anksiyete yaşayabilir
Yrd. Doç. Dr. Barış Önen Ünsalver, eko anksiyete yaşanması için insanın başına bir şey gelmesine gerek olmadığını vurguladı ve kelamlarına şöyle devam etti:
“Okuyan, araştıran, yaşadığı dünyaya kıymet veren ve ilgi gösteren, sorumluluk sahibi ve toplumsal şuuru olan herkes ekolojik bilgileri takip ediyorsa eko anksiyete yaşayabilir. Geçmişte yaşamaya alışık olmadığımız ve denetimi nerdeyse imkansız sel, yangın üzere afetler de eko anksiyeteyi tetikleyebilir. Eko anksiyete etrafa hassas davranış geliştirmeyi, bu davranışı sürdürmeyi ve topluma da bu davranışlarla örnek olmayı sağlarsa sağlıklıdır. Şayet eko anksiyete şahısta denetim edilemeyen öfke patlamaları, yerinde duramama, uykusuzluk, kabuslar, iştah kaybı, isteksizlik, ümitsizlik ve intihar fikirlerine yol açarsa kesinlikle uzman yardımı alınmalı.”
Dayanışma çaresizlik hissinden kurtarabilir
Eko anksiyete ve eko yasla başa çıkmada Farkındalık Temelli Meditasyon ve etraf bahisleriyle uğraşan kümelere katılıp etkin rol almanın bireye yardımcı olabileceğini belirten Ünsalver, “Birey kendi çaresizliğinin dehşetini yaşamak yerine emsal kaygılar yaşayan şahıslarla bir ortaya gelip bağ kurarak, dayanışarak yalnızlık ve çaresizlik hissinden kurtulabilir. Lokal toplulukların ortalarındaki dayanışma ağını kuvvetlendirmesini teşvik etmek de korkuyla başa çıkmaya yardımcı olabilir.” dedi.
Psikiyatrik hastalıklar toplum içinde problemlere yol açıyor
Türkiye özelinde art geriye yaşanılan çevresel afetlerin yarattığı panik, kaygı, öfke, çaresizlik ve yas hisleriyle başa çıkmak için en tesirli davranışın dayanışma olduğunu vurgulayan Yrd. Doç. Dr. Barış Önen Ünsalver, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Bununla birlikte herkes kendi sonlarını, kapasitesini hatırlamalı ve tüm afet durumlarıyla dayanışmayı hedeflememeli. Zira bu sonuçta şefkat yorgunluğuna, ruhsal ve fizikî tükenmeye yol açabilir. Afetlerin fotoğrafları ya da görüntülerine daima bakmak olayların travmatize edici tesirini arttırır. Bu sebeple bu cins malzemelere kısıtlı müddet bakılması gerekir. Yaşanan kayıplar karşısında üzülmek ve çaresiz hissetmenin doğal olduğunu kabul edip, üzülebilmenin aslında nasıl sorumlu ve empati kapasitesine sahip bir insan olduğunu gösterdiğini hatırlamak yardımcı olabilir. Bu olumsuz hisler gelecekte gibisi felaketlerin yaşanmaması ismine aksiyona geçmek için gerekli enerjiyi ve motivasyonu verecektir.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
