Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği tarafından bu yıl beşincisi 16 -17 Kasım’da İstanbul’da hibrit olarak gerçekleştirilen 5. Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi’nin ana konuşmacılarından Prof. Dr. Jeffrey D. Sachs, sürdürülebilirlik ve iklim krizi konusunda kıymetli tespitlerde bulundu. Sachs Türkiye’nin dekarbonizasyon çalışmaları ile bölgesinde bir önder olabileceğini tabir etti.
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği tarafından ‘Yeniden Birlikteyiz’ temasıyla gerçekleştirilen 5. Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi, Türkiye’nin dört bir yanından ve yurtdışından ağır ilgi gördü. İki gün süren Kongre’ye, dünyadan ve ülkemizden alanında önde gelen 200’e yakın akademisyen, uzman, önder ve iş insanı konuşmacı olarak katıldı.
Kongre’nin ana konuşmacılarından biri olan ve Prof. Dr. Jeffrey D. Sachs, Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası’nın sponsorluğunda, sürdürülebilir kalkınma ve iklim krizine ait bir konuşma yaptı. Sachs, iki defa Time Dergisi’nin en tesirli 100 dünya başkanından birisi olarak seçilmiş ve The Economist tarafından da yaşayan en tesirli üç ekonomist ortasında gösterilmiştir. ‘Sürdürülebilir Kalkınma Çağı’ kitabının da müellifi olan Sachs, 5. Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi’nde ‘Sürdürülebilirlik’ konusunda görüşlerini paylaştı.
Prof. Dr. Jeffrey D. Sachs, konuşmasında, geçtiğimiz haftalarda İskoçya’nın Glasgow kentinde yapılan 26. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı’nda (COP 26) gündeme alınan mevzulara değindi. Konferansın tüm ülkelerce büyük bir ilgiyle izlendiğini söz eden Sachs, “Birleşmiş Milletlerin iklim değişikliği konusunda düzenlediği bu aktiflikte sürdürülebilir kalkınma ve iklim krizi konusunda yeni fikirler konuşuldu. Birleşmiş Milletlerin 92 üye ülkesinin katıldığı COP26 İklim Tepesinde insan eliyle yaratılmış iklim değişikliğinin yarattığı problemleri ele aldık. İklim değişikliğinin dünya için ne kadar tehlikeli olabileceği konusunda bir mutabakata varıldı ve 1.5 santigratlık (°C) ısınmada sabit kalabilmek için atılması gereken adımlar konusunda mutabakata varıldı” dedi.
“İklim olaylarıyla 100’lerce milyar dolar yok oluyor”
Küresel ısınma ile dünya sıcaklığının 1.5 °C sona yaklaştığına dikkat çeken Prof. Dr. Sachs, “Bu ısınmanın olumsuz sonuçlarını Türkiye’de de çok yakinen görüyoruz. Suriye’de yaşanan kuraklık ve hidroelektrik santrallerinde su birikiminin azalması, dünya çapında her yerde yaşanan orman yangınları, sıcak hava dalgaları, denizlerin yükselmesi, ekstrem fırtınalar, sel felaketleri ve şiddeti artan hortumlar işte bu ısınmanın sonuçları… Ve bu meselelerin neden olduğu iklim faaliyetleri nedeniyle 100’lerce milyar dolar yok oluyor” diye konuştu.
“COP26 İklim Doruğunda 1.5 °C’lik sıcaklık artışının altında kalınması konusunda mutabık kalındı” diyen Sachs, meseleye tahlil konusunda ise bir uzlaşma olmadığını belirtti. Sachs, Türkiye ile ilgili de şunları söyledi: “COP26 İklim Tepesinin öncesinde Türkiye hükümeti 2053 yılına kadar dekarbonizasyon (sıfır karbon) konusunda bir taahhütte bulunmuştu. Bu, Türkiye için büyük bir zorluk demek. Zira Türkiye’nin ana güç kaynağının yüzde 85’i doğalgaz, petrol ve kömür üzere fosil yakıtlardan geliyor. 2019’da bile Türkiye hükümeti kömür ve linyitle çalışan termik santralin üretimini artırmıştı. Türkiye Paris Sözleşmesi’yle uzlaşı halinde dekarbonizasyon konusunda bir taahhütte bulundu, ancak kıymetli olan bu bahisteki aksiyon planlarının neler olduğudur.”
“Sürdürülebilirlik konusunda ilerlemeyen ülkeler rekabet güçlerini yitirecek”
“Bütün dünyada ülkeler, devletler taahhütte bulunuyor. Ama bu amaçlara ulaşılması konusunda dengeli ve sürdürülebilir bir aksiyon ve aksiyon planı yok” diye konuşan Prof. Sachs, “Bu bağlamda Türkiye’nin hem özel, hem kamu hem de akademi dünyasına davet yapmak istiyorum. Bu yıl içerisinde bu kadar tezli bir maksada nasıl ulaşılacağı konusunda planlamalar yapılmalı. Yalnızca iklimi korumak için değil ekonomik rekabetçilik açısından da bu hareket planı büyük kıymete sahip. Zira biliyorsunuz ki Avrupa Birliği karbon regülasyonuna hudut düzenlemeleri getirmek istiyor. Burada kastedilen; Avrupa Birliği’ne ithal edilecek eserlerin karbon ayak izlerine bakılacak. Hasebiyle Türkiye; demir, çelik üzere ya da fosil yakıtların tüketimine dayanan eserler ihraç etmek istediğinde gümrükte pürüzlerle karşılaşacaktır. Buradan anladığımız sürdürülebilirlik tarafıyla ilerlemeyen ülkeler rekabet güçlerini kaybedecek” dedi.
“Türkiye’de bölümler güç verimliliğini önceliklendirmeli!”
Türkiye ekonomisindeçok değerli hissesi olan inşaat bölümünün de bu manada sürdürülebilir yüksek teknolojiye geçmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Jeffrey D. Sachs, “Her bölüm kendi içinde dekarbonizasyonlarla uyumlu olmalı. Örneğin güç verimliliği için ya da güneş modüllerinin binanın yapısına yerleştirilmesi için, yeşil pencere, yeşil teras, yeşil çatı üzere uygulamalar ve bunların yanı sıra fotovoltaik güç üretimi üzere yüksek teknolojilerin inşaat endüstrinde kullanımı büyük değer kazanıyor ve inşaat şirketlerinin de bu alanda yatırım yapması gerekiyor. Öte yandan çelik üreticileri üretim için önemli bir teknolojik meydan okuma ile karşı karşıya. Dekarbonizasyon için yapmaları gereken birçok değişiklik var. Bunlardan biri de demir cevherinin işlenmesi ve çelik üretiminde hidrojenin kullanımının devreye sokulmasıdır” diye konuştu.
“Hedeflere ulaşmak için bölgesel uzlaşma ve işbirliği şart”
Türkiye’nin taahhüt ettiği maksatlarına ulaşması için 23 yıl üzere kısa bir periyot olduğunu hatırlatan Sachs, şunları söyledi: “Buradaki gereksinim duyulan temel stratejiyi biliyoruz. Türkiye bu güne dek petrol, doğalgaz ve kömürün yanı sıra hidroelektrik santrallerinden elde ettiği güce dayalı üretim yapıyordu. Ancak artık dekarbonizasyon için rüzgâr ve güneşten yararlanmalı. Bu alanların kullanılması ve gücün üretilmesi için bir strateji oluşturulması gerekiyor. Bunlar için de yeşil teknolojiler mümkün olduğu kadar süratli bir halde devreye alınmalı. Dönüşümün de sürdürülebilir olması ve Türkiye toplumunun tüm bireylerinin bu değişimlerden faydalanabilmesi lazım. İstihdam yaratma açısından, bölgesel kalkınma açısından, Türkiye’deki herkesin ekonomik gereksinim ve beklentilerine erişimi açısından bu dönüşüm herkesi kapsamalı. Bu nedenle de güç dönüşümü ve sürdürülebilir kalkınma daha kapsamlı bir ölçekte ele alınmalı ve sürdürülebilir kalkınma amaçlarıyla paralel olmalı. Tüm bunların yapılabilmesi için net bir stratejiye, net bir iştirake gereksinim var. Ayrıyeten bölgesel işbirliği de koşul.”
“Türkiye bölgenin dinamik bir başkanı olabilir”
Enerji dönüşüm gayelerinin hayata geçirilebilmesi, ekonomik ilerleme sağlanabilmesi için bölgesel çatışmalardan kaçınmamız ve ortak sürdürülebilir kalkınma amacını paylaşmamız gerekiyor” diye konuşan Sachs, “Bölgede karışıklık varsa bu maksatlara ulaşılamaz. Türkiye’nin bu manada çok değerli bir rolünün olduğunu biliyorum. Ülkenize bu manada inancım sonsuz. Türkiye bölgenin dinamik bir başkanı olabilir ve bu manada Türkiye’yi liderlik rolünde görmeyi sabırsızlıkla bekliyorum’ dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
