Dünyadaki iklim değişikliğini tetikleyen global ısınma tıpkı vakitte süratle deniz düzeyinin yükselmesine ve buzulların da erimesine neden oluyor. Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (World Meteorological Organization, WMO) 2019 Global İklimin Durumu bildirisine nazaran kara ve okyanus ısılarının artış, deniz düzeyinin yükselme suratı ve buzulların erimesi üzere iklim değişikliğinin değerli fizikî belirtileri gitgide artıyor. Rapora nazaran hava ve iklim olayları sosyo-ekonomik kalkınmaya, halk sıhhatine, göçlere ve besin güvenliğine de değerli ölçüde tesir ediyor.
SÜRE DARALIYOR
Dünya Meteoroloji Örgütü tarafından yapılan bu yeni çalışma geride bıraktığımız 2019 yılının şimdiye kadar ölçülen en sıcak ikinci yıl olduğunu kanıtlarken ayrıyeten 2019’un sanayi ihtilali öncesine nazaran ortalama 1.1 derece daha sıcak olduğunu ortaya çıkardı. Sera gazı emisyonlarının artmaya devam etmesi haline global ısınmanın da devam edeceğini söyleyen WMO Genel Sekreteri Petteri Taalas, “Yakın vakitte yayınlanan 10 yıllık varsayımlardan biri, önümüzdeki beş yıl içerisinde yeni bir global sıcaklık rekorunun kırılmasının yüksek mümkünlük dahilinde olduğunu ortaya koyuyor. Bu artık sırf bir vakit meselesi” dedi. 1980’lerden beri, birbirini izleyen her 10 yıl, 1850’den bu yana evvelki on yıldan daha sıcak oldu.
DENİZLER YÜKSELİYOR
Bu yıl kayıtlara geçen en sıcak ocak ayını yaşadığımızı belirten Petteri Taalas “Kış, kuzey yarım kürenin pek çok yerinde mevsim normallerinden çok daha ılıman formda yaşandı. Avustralya’da yaşanan yangınlar sebebiyle oluşan duman ve kirleticiler tüm dünyaya yayıldı ve karbondioksit emisyonlarında kıymetli artışa sebep oldu. Antarktika’da tarihte görülmemiş bir sıcaklık artışı kaydedildi. Bu durum, ölçeği çok geniş boyutta buzul erimesine ve kırılmalara yol açarak deniz düzeyinin de yükselmesine yol açtı. Deniz düzeyleri, deniz suyunun ısınmaya bağlı olarak genleşmesiyle ve Grönland ve Antarktika’daki en büyük buzulların erimesiyle süratle yükseliyor. Bu durum, bilhassa kıyıları ve adaları daha büyük sel felaketlerine sürüklüyor ve buna bağlı su altında kalma riskine maruz bırakıyor” dedi.
BUZULLARDA REKOR KÜÇÜLME
*2019’da 2 kilometrelik derinlik alanında ölçülen okyanus sıcaklığı 2018’deki kırılan sıcaklık rekorunu bir kere daha kırdı.
*Arktik deniz buzunun uzun devirli küçülmesi 2019’da da devam etti. Eylül ayının ortalama buz kütlesi tüm vakitlerin en düşük üçüncüsü oldu. Eylül ayında ölçülen günlük en düşük buz kütlesi ise tüm vakitlerin ikincisi oldu.
*Avustralya çok sıcaklarla başladığı yılı yeniden çok sıcaklarla bitirdi. Avustralya’nın 2018-2019 yazı (Avustralya’nın yaz ayları Kasım, Aralık, Ocak) şimdiye kadarki en sıcak yaz olarak tarihe geçti (Aralık ayı). Avustralya’nın en yüksek sıcaklığı gördüğü gün 41.9 derece ile 18 Aralık oldu. Avustralya’nın en sıcak 7 günü 2019 yılında gerçekleşti.
*Küresel olarak tropikal kasırgalar 2019’da ortalamanın çok üzerindeydi. Kuzey Yarımküre 72 tropikal kasırga yaşarken 2018-2019 geçişinde Güney Yarımküre de ortalamanın üzerinde olarak 27 kasırga gördü.
