Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, İstanbul’daki kentsel dönüşümün ele alındığı toplantıda, İstanbul Valisi Ali Yerlikaya, İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu ve ilçe belediye liderleri ile buluştu.
Bakan Kurum, Haliç Kongre Merkezi’nde gerçekleşen ‘İstanbul Kentsel Dönüşüm İstişare Toplantısı’nda, İstanbul için dönüşüm seferberliği daveti yaptı. “İstanbul’umuzun tüm ilçeleri için çok daha radikal tedbirler almamız şart” diyen Bakan Kurum, ilçe belediye liderlerine riskli binaları yıkın talimatı verdi. Kurum, AFAD’ın senaryosuna nazaran İstanbul’da 7.5 şiddetinde bir sarsıntı olursa, 30 bin vatandaşın hayatını kaybedeceğini, 44 bini aşkın binanın yıkılacağını söz etti.
RADİKAL TEDBİR ŞART
Yaşadığımız zelzelelerin kentsel dönüşüm sürecinin değerini bir sefer daha gözler önüne serdiğini belirten Bakan Murat Kurum, “İstanbul Büyükşehir Belediyemizle, 39 ilçe belediyemizle yapacağımız istişarelerle daima birlikte; İstanbul’da dönüşüm seferberliğini hızlandıracağız” dedi. İstanbul Kartal’daki binanın yıkıldığı gün 81 ile genelge yollayarak kentsel dönüşüm strateji dokümanının hazırlanmasını ve afet riski en yüksek olan alanların tespit edilmesini talep ettiklerini hatırlatan Bakan Kurum, “Strateji evrakı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’yle bir arada, Avcılar, Bağcılar, Başakşehir, Bayrampaşa, Beşiktaş, Beylikdüzü, Esenler, Kadıköy, Kâğıthane ve Tuzla belediyelerimizden geldi. Sizden ricam kentsel dönüşüm seferberliğimizin birinci adımı olan bu dokümanları süratlice düzenleyerek göndermeniz. Bu evraklarla hem İstanbul’un fotoğrafını görelim hem de yol haritamızı tam manasıyla netleştirelim” dedi.
SADECE 5 BİNİ YIKILDI
Ülke genelinde acil dönüşmesi gereken 1.5 milyon konut olduğunu, bunun 300 bininin İstanbul’da olduğunu belirten Bakan Murat Kurum, “Bu dönüşümü siz belediye liderlerimizle birlikte yapacağız. 2023’e kadar İstanbul’da başlattığımız bu kıvılcım ülkemizin tamamında 81 vilayetinde 1.5 milyon konutun dönüşümüyle sonuçlanacak” dedi. 2012’den bugüne İstanbul’da 68 bin 256 binanın riskli yapı statüsünde dönüşüm kapsamına alındığını belirten Kurum, “Bu binalardan 56 bin 898’inin yıkımı gerçekleştirildi. 4 bin 79’unun itiraz ve tebligat süreçleri devam ediyor. Şu an yıkımı bekleyen bina sayısı 7 bin 615. Kâğıthane, Küçükçekmece, Maltepe, Şişli, Bayrampaşa, Üsküdar ve Esenler’de yıkımı gerçekleştirilmeyen bu riskli binaların en çok olduğu ilçelerimiz, ivedilikle bu ilçelerimiz de yıkımlarını tamamlasın. İstanbul’da yaklaşık 1.273 hektar büyüklüğünde 59 adet riskli alan bulunuyor. Bu alanlardan 50 adedi sizlerin talebi üzerine riskli alan ilan edildi. Bakın, bu 50 riskli alanda 35 bin 606 adet yapı bulunuyor. Bunlardan yalnızca 5 bin 547 adedinin yıkımı tamamlanmış durumda. Bu alanlarda bir an evvel yıkım süreçlerini, imal süreçlerini tamamlayın. Bunun yanı sıra İstanbul’da 34 bin 578 hektar büyüklüğünde rezerv alanımız var. İlçe belediyelerimizin tamamı da bir an evvel kendi sonları içerisinde uygun rezerv alanları belirlesinler. Biz de bu alanlarda bir an evvel konut üretimlerini başlatalım” sözlerini kullandı.
DEPREM YIKMADAN YIKALIM
İlçe belediyelerine riski tespit edip yıkma yetkisi verildiğine dikkat çeken Bakan Murat Kurum, “O yetkilendirme rastgele bir siyasi konjonktürle de değişmedi. Yetkiniz hala devam ediyor. Faal olan ilçelerimiz var, olmayan ilçelerimiz var. Daha faal olmalıyız, yetkilerimizi kullanmalıyız. Biz bakanlık olarak re’sen uygulama yetkimizi Elazığ’da uyguluyoruz. Siz de kullanın. Tespitleri yapın, yıkımları gerçekleştirin. Bakın İstanbul’da şu ana kadar on binlerce bağımsız kısım yıkılmış. Çalışmalarımız devam ediyor. Bu bir atılımdı. Biz bir kere daha birlik içerisinde ikinci bir atak yapalım. Deprem yıkmadan biz yıkalım” diye konuştu. İstanbul’da yılda 100 bin konutu dönüştüreceklerini belirten Bakan Murat Kurum “Bunda kararlıyız” vurgusu yaptı ve “2019 yılında 65 bin konutun dönüşümünü başlattık. Bu konutların da 25 binini İstanbul’da yapıyoruz” formunda konuştu.
FİNANSAL TAKVİYE VERMEYE HAZIRIZ
İLLER Bankası aracılığıyla finansal takviye vermeye hazır olduklarını tabir eden Murat Kurum, “İstanbul’umuz için tüm maddi imkânları seferber etmeye hazırız. Enkaz altında hayata tutunmak isteyen çığlıkların vicdanlarımıza yükleyeceği vebali unutmamalıyız. Gelin enkaz altında hayat aramak yerine, hayatı kentsel dönüşümde arayalım. Gelin, parti ayrımı gözetmeksizin bunu başaralım, Elazığ’da nasıl yekvücut olduysak, burada da olalım. Bugün bu sorun siyaset üstü bir meseledir” diye konuştu.
7.5’LİK ZELZELEDE 45 BİN BİNA YIKILIR
AFAD’ın hazırlamış olduğu senaryoyu anlatan Kurum, “İstanbul’da 7.5 büyüklüğündeki bir zelzelede yaklaşık 26 ile 30 bin ortasında vatandaşımız hayatını kaybediyor. Yaklaşık 50 bin vatandaşımız ağır yaralı olacak. 44 bin 802 binamız yıkılacak. Açıkta kalacak insan sayısı 2 milyon 374 bin. Biz bu senaryolara hazır olmalıyız. Tüm bu senaryonun bir de maddi kaybı olacaktır. Bizim zelzeleden evvel; harcamadığımız her 1 lira sarsıntıdan sonra 7 lira harcama olarak bize geri dönecektir” biçiminde konuştu.
KOMİSYON KURULACAK!
BAKANLIK bünyesinde bir komite kuracaklarını belirten Bakan Kurum, kurulda sivil toplum örgütleri, odalar, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve ilçe belediye başkanlıklarından temsilciler ile Valiliğin yer alacağını söyledi. Kurum, “Bu kurul yerinde, süratli, istekli dönüşüm prensipleriyle vatandaşlarımızı mağdur etmeyecek, süratli bir biçimde dönüşüm sürecini yürütecek. Dönüşüm sürecinde kira yardımı, taşınma yardımı, arsa kamulaştırma üzere tüm düzenlemeleri yapacak. Birçok kanun ve düzenleme yaptık lakin bu düzenlemelerde bir eksiklik varsa, gördüğümüz eksiklikleri yapacağımız yeni yasal düzenlemelerle denetim altına alacak ve sürecin önünü açacağız” dedi. “Silivri üzere Elazığ da, İstanbul için bir uyarıydı” diyen Bakan Kurum 20 yaş üstü tüm binaların risk durumunun tespit edilmesi gerektiğini söyledi. Kurum, “İstanbul’da binaların içinde 1 daire 2 daire yok. Bunların içerisinde 20 daireli olanlar var, 30 ve hatta 40 daireli olanlar var. Bunlardan bir adedinin yıkılması bile bir enkaz altında yüzlerce kişinin kalması manasına geliyor. Bu; kimsenin tek başına, hiçbir kurumun tek başına üstesinden gelebileceği, baş edebileceği bir durum da değil. Ayrıyeten, dönüşümden ötürü oy kaybetme riskini hiç kimse taşımamalı” dedi. İBB Lideri Ekrem İmamoğlu ise, toplantı sonunda iş birliği kararı verildiğini tabir ederek, “Bu biçimde olması büyük bir kazanım” formunda konuştu.
BELEDİYE RİSKLİ BİNAYI NEDEN YIKMIYOR?
Belediyelerin riskli yapıları neden yıkmadığı da merak ediliyor. İşte nedenler:
1) Bina maliklerinden biri ya da birkaçı yıkım ve tahliye kararına karşı dava açıp yürütmenin durdurulması kararı alınca süreç kitleniyor. Belediye yıkım yapamıyor.
2) Tespit sonrası bir bina riskli çıkarsa belediye 60+30 gün içinde yıkmak zorunda. Lakin vatandaş dönüşüm için müteahhit bulamayınca çaresiz kalıyor. Birçok binada mesken sahipleri binayı kendi bütçesiyle de yenileyemiyor. Vatandaş konutu boşaltmayınca kimi belediyeler inisiyatif kullanarak yıkımı yapmıyor.
3)Güçlendirme ruhsatı imar barışı kapsamında yapı kayıt evrakı alan yapılara veriliyor. Dokümanı olmayan yapılar bekliyor.