Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Murat Kurum’un açıklamalarından notlar;
* Kanal İstanbul projesine yönelik ÇED projesini anlatmak için karşınızdayım. Son formunu verdiğimiz ÇED raporum bakanlığımıza sunuldu. Bakanlığımız da son formunu tamamladı ve askıda ilan ettik. 10 gün boyunca görüşe açtık.
*Nihai ÇED raporumuz da itirazların değerlendirilmesiyle birlikte sağlamış olacağız. Bu ÇED süreci Türkiye’nin en geniş iştirakli şeffaf süreçlerinden biri olmuştur.
* İnceleme kıymetlendirme toplantı tutanağı Kanal İstanbul projesi için hazırlanan ÇED raporunun kâfi olduğunu, tedbirlerin alındığının ve son biçiminin ÇED raporuna verilmesi konusu yer almaktadır. İBB de toplantıya katılmış. İBB’nin temsilcisi de ÇED raporunun altına imza atmıştır. İBB lideri artık itiraz ediyor lakin daha elemanının ne yaptığının farkında değil. İtiraz edeceksen toplantıya gel şu şu nedenden ötürü şerh düşüyorum de. İstanbul’un etrafı ve tabiatını muhafaza eksenli bir bakışla yaklaştık. Bundan sonraki, süreci de belediyelerimiz akademisyenlerimiz STK’lar ile birlikte projemizi yürüteceğimizi söz etmek isterim.
* Bugün İstanbul Boğazı’ndan geçen gemi Panama Kanalı’nın 4 katı, Süveyş Kanalı’nın ise 3 katı. 1930’larda boğazdan 2 gemi geçerken bugün günlük ortalama 150 gemi geçiyor. Yıllık 50 bin geminin geçtiğini görüyoruz. Gemi boyutlarının büyümesi dünya mirası İstanbul üzerinde büyük bir tehdit oluşturmuş durumdadır.
* Gemi sayısı azalsa bile geminin hacmi ve taşıdığı yük ölçüsü artmaktadır. 1930’larda 50 metreyle başlamış gemi uzunlukları 350 metreye ulaşmıştır. Bu durum boğazdaki kaza riskini artırmaktadır. Her yıl İstanbul boğazında ortalama 8 kaza oluyor. Bu proje için 5 farklı alternatif belirlenmiş İstanbul için en yanlışsız çizgi seçilmiştir. Çalışmalara 2017 temmuz ayında başladık.
* 8 Ağustos 2017 itibariyle projenin süreci başladı. İstanbul için istiklal ve istikbal projesidir. Tüm bölümler tarafından konuşuluyor tartışılıyor. Bu bizi son derece keyifli ediyor. Lakin sorunun siyasi polemik sorunu yapılmak istendiğini üzülerek görüyoruz.
* Kanal İstanbul boğazın özgürlük projesidir, örnek bir şehircilik projesidir. İstanbul su kaynaklarını kaybedecek diyenleri görüyoruz. Bu muhakkak bilimsel değildir gerçek dışıdır. Kanal İstanbul projesi sonrası Terkos’un binde 2,5 İstanbul’un suyuna tesiri olacaktır. Kanal İstanbul Terkos ve Sazlıdere’nin su katkısını yüzde 3 olarak etkilemektedir.
* Melen projesi tamamlandığında İstanbul’a 1,1 milyar metreküp su sağlanacak. Hamzalı, Pirinççi, Karmandere barajları da İstanbul’un su gereksinimini sağlayacaktır. Su geçirimi olmaması için kanalın yüzeyini özel bir hususla kaplıyoruz. Yeraltı suları ve Terkos’a yönelik tezler gerçek dışıdır. Karadeniz’e yapılacak dolgu alanıyla Karadeniz ve Terkos ortasına kollayıcı bir alan yapıyoruz. İstanbul’un su gereksinimine çok daha fazlasını ekleyerek bunu teminat altına alıyoruz.
* Kuzey Anadolu fay sınırı 11 Çınarcık fay çizgisi kanal İstanbul’dan 30 km uzakta. İstanbul’da beklenen zelzele yerin 20 km altında şiddeti de 7 ve üzeri. Allah geçinden versin inşallah bu sarsıntıya karşı da süratli bir hazırlık yapmalıyız. 20 metre derinlikte bir kanalın 20 km derinlikteki fay çizgisi nasıl oluyor da zelzelesi tetikliyor. Bu tez bilimsellikten uzak bir söylemdir.
* Her türlü felaket senaryosuna karşı yapılaşma standartları belirledik. 2500 yıl öncesine giderek gerçekleşen sarsıntıları baz alarak simülasyonlar yaptık. Kanal İstanbul’un zelzelesi tetiklemesine yönelik hiçbir ilgisini olmadığı da bilimsel olarak tespit edilmiştir. Kanal İstanbul güzergahında canlı bir fay bulunmamaktadır.
* Küçükçekmece kıyımızda rastgele bir inşaat kelam konusu değildir. Doğal sit alanı olarak korunmasına deva edilecektir. Bathenoa antik kenti ve Yarımburgaz mağaraları proje tarafından yutulacak savı da büsbütün asılsızdır. Bu bölgeler kanal projesi dışındadır. Öbür bir temelsiz argüman 35 milyar liralık gereksiz bir maliyet yükleneceği tezidir. Protokole nazaran tüm paydaş kurumlar üzerlerine düşeni yapacaktır.
* İBB’ye ilişkin altyapı maliyetleri 10 milyar lirayı bulmamaktadır. İBB projenin içinde ister yer alsın ister almasın bizler tüm projeleri milletimizle nasıl yaptıysak Kanal İstanbul’u da yapacak iradeye de güce de sahibiz. İBB’nin bu türlü bir projeye katkısını da beklemiyoruz. 110 milyar yeni vergi yükü gelecek sözü de temelsiz bir tabirdir. Proje ülkemizin menfaati içindir. Bu, mali büyüklükle ölçülemeyecek kadar kıymetlidir. Birçok finansman modeliyle birçok projeyi hayata geçirdik. Burada da bu modellerden birini değerlendireceğiz. İnşallah önümüzdeki yıldan itibaren kanal İstanbul projesi de başlayacaktır. Boğazdan fiyatsız geçiş hali kelam konusu değildir.
* Gemilerin Kanal İstanbul’u tercih etmesi gemiler için kıymetli bir avantaj sağlıyor. Boğazdan geçen gemilerin yaklaşık 14 saat tankerlerde 30 saate ulaşan bekleme mühletleri var. Beklemekten kaynaklanan ekonomik kayıp milyonlarca dolara ulaşmaktadır. İnşallah Kanal İstanbul projesiyle bekleme sürecinin azalacağı bir projeyi ülkemize kazandırmış olacağız. 2 milyar metreküp hafriyat çıkacak ve trafik olumsuz etkileneceği tabir edilmektedir. 1,15 milyar metreküp hafriyat çıkacaktır. Bunların depolanacağı alan kanalın iki yanında yükler alınacak ve Karadeniz kıyısında dökümler yapılacaktır. İstanbul’a katiyen giril çıkış yapılmayacaktır.
* İstanbul’a yeni 1,2 milyon nüfusa gelecek savı da uydurmadır. Kanal İstanbul’un 2 yakasına gelecek nüfus ölçüsü 500 bindir. İki akıllı kent milletimize armağan edeceğiz. Marmara ve Karadeniz’de balık yok olacak denilmektedir. Yaptığımız çalımalar sonucunda yılın hiçbir periyodunda çözünmüş oksijenin canlı hayatı için gerekli sonun altına düşmediği görülmüştür.
SORU YANIT
-Açılacak yeni kanal hangi rejime nazaran yönetim edilecek?
Montrö ile ilgili bizim bir ıstırabımız yok. Kanal İstanbul projesi Montrö’nün dışında bir projedir. Geçmek isteyen bekleme müddetini dikkate alarak oradan geçsin. Nasıl boğazın altında geçtiysek bağımsız bir projedir. Hukuk büsbütün başka biçimde. Montrö başka kanal İstanbul başkadır. Montrö’deki hukuka zeval gelmeyecek biçimde kanal İstanbul yürütülecektir.
