RUSYA’nın Avrupa ve Balkanlar’da bir numaralı müttefiki Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksander Vucic’in Washington’da ABD Lideri Donald Trump’ın huzurunda, Kosova başkanı Avdullah Hoti ile ticaret muahede imzalaması Moskova’da hoşnutsuzlukla karşılanırken, bu gelişme Rus Dışişleri Sözcüsü Mariya Zaharova ile Sırbistan başkanı ortasında atışmaya neden oldu.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic’in, Trump tarafından uzak arada bir sandalyeye oturulmasını Facebook hesabından eleştiren Mariya Zaharova, “Sorguya çekilircesine, kendini üstün gören birinin karşısına oturtulduğunuzda tavsiyem ‘Temel İçgüdü’ sinemasındaki pozu almanızdır” diye yazdı. Zaharova bu alaycı ifadeyi kullanmakla kalmayarak ismi geçen sinemadaki Sharon Stone’un oturma anından bir kareyi de Vucic ile Trump görüşmesi fotoğrafının altına ekledi.
‘TERBİYESİZ VE İLKEL RUH HALİ’
Rusya Dışişleri Sözcüsü’nün bu çıkışı Belgrad’da zelzele tesiri yarattı. Zaharova’nın paylaşımından ötürü derin hüzün duyduğunu Sırbistan’daki “Pink TV” ekranına çıkarak lisana getiren Aleksander Vucic, “Rusya’nın Sırbistan ile olan yakın ve dostça bağlarına gereken kıymeti vermemesinden çok üzgünüm. Mariya Zaharova’nın paylaşımı yalnızca kendisi ve onu bu vazifeye getiren bireyler hakkında bize ipuçları veriyor. Terbiyesiz ve ilkel ruh halini gözler önüne seriyor. Onu bu vazifeye kim getirdiyse onunla o uğraşsın. Ben onun çıkışı hakkında daha fazla yorum yapmayacağım” dedi.
‘BÜYÜK HATA’
Sırbistan başkanı Vucic’in yanı sıra Sırbistan Savunma Bakanı Aleksander Vulin’den de sert reaksiyon geldi. Sırbistan başkanı Vucic ile alay edilmesinin büyük kusur ve yersiz olduğunu belirten Vulin, “Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic, Batı’nın Rusya’ya yönelik yaptırımlarına karşı çıkan yegane önder. Rusya ve Sırbistan savunma bakanlıkları ortasındaki işbirliğinin de en üst düzeyde yürütüldüğü bir periyotta bu çeşit beyanlar kabul edilir üzere değil. Başkanların kudret ve gücü oturdukları sandalyeyle ölçülmüyor. Halkları için yaptıkları işlerle ölçülüyor” tabirlerini kullandı.
ÖZÜR DİLEDİ
Krizin patlak vermesinden birkaç saat sonra yeni bir açıklama yapan Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Sırbistan Cumhurbaşkanı’ndan özür dilediğini söyledi ve yanlış anlaşıldığını kaydetti.
MUHALEFET VUCİC’E YÜKLENDİ
ABD Lideri Donald Trump’ın, imza merasimi sırasında “Sırbistan’ın Tel Aviv’deki büyükelçiliğini Kudüs’e taşıyacağını” duyurmasının akabinde Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksander Vucic’in şaşkınlığı dikkat çekti. Muhalif haber sitelerinin manşetlerine taşıdığı manzaralarda, Trump’ın açıklaması sırasında Vucic’in mutabakat metninin sayfalarını karıştırdığı ve akabinde heyete dönerek yüzünü düşürdüğü görülüyor. Ülke medyası, Sırp heyetin ya imzaladığı metindeki unsurlardan haberdar olmadığını ya da bilgileri olmadan metne eklemeler yapıldığını öne sürdü.
FİLİSTİN’DEN TEPKİ
FİLİSTİN hükümeti, Sırbistan ve Kosova’nın işgal altındaki Kudüs’te büyükelçilik açma kararının, Filistin halkına ve legal haklarına yapılmış açık bir atak olduğunu belirtti. Sırbistan ve Kosova’nın, büyükelçiliklerini Kudüs’te açacaklarının duyurulmasının akabinde Filistin Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, kelam konusu kararın, “Trump idaresinin, İsrail yanlısı siyasetlerine ve direktiflerine boyun eğmeleri için tartısını ve nüfuzunu kullanarak pek çok ülkeye şantaj yaptığının yeni bir ispatı olduğu” söz edildi.
‘SIRBİSTAN VE KOSOVA HAYAL KIRIKLIĞI YARATTI’
TÜRKİYE’nin Balkanlar’da güzel münasebetler içinde bulunduğu Sırbistan ve Kosova’nın Kudüs’te büyükelçilik açmayı kabul etmesi Ankara’da hayal kırıklığı yarattı. Dışişleri Bakanlığı, iki ülke önderlerinin ABD Lideri Donald Trump’ın arabuluculuğunda bir ortaya geldikten sonra Sırbistan’ın büyükelçiliğini Kudüs’e taşımayı kabul etmesi ile Kosova’nın da İsrail’i tanıyıp Kudüs’te büyükelçilik açacağını duyurmasına iki farklı açıklamayla reaksiyon göstererek, tasalarını lisana getirdi.
DERİN ENDİŞE
Dışişleri birinci değerlendirmeyi Sırbistan’la ilgili yaptı. Sırbistan’ın İsrail’deki büyükelçiliğini Kudüs’e taşıma kararının “derin endişeyle” karşılandığının vurgulandığı açıklamada, Kudüs’ün İsrail tarafından ilhakının milletlerarası toplum ve BM tarafından reddedildiği hatırlatıldı. Açıklamada, “Hal bu türlü iken, rastgele bir ülkenin İsrail nezdindeki büyükelçiliğini Kudüs’e taşıması milletlerarası hukukun açık bir ihlalini teşkil edecektir. Tüm ülkeleri bu mevzuda kabul edilmiş BM kararlarına riayet etmeye, Kudüs’ün tarihi ve hukuksal statüsüne hürmet göstermeye ve İsrail-Filistin ihtilafının tahlilini daha da güçleştirecek adımlardan kaçınmaya davet ediyoruz” denildi.
‘TANINMA ZORLAŞABİLİR’
Dışişleri Bakanlığı’nın Kosova açıklamasında da, Kosova Cumhurbaşkanı Haşim Thaçi, Başbakan Avdullah Hoti ve Dışişleri Bakanı Meliza Haradinaj-Stublla’nın toplumsal medya paylaşımlarından, Kosova ile İsrail’in birbirlerini karşılıklı tanımalarına ilaveten Kosova’nın Kudüs’te büyükelçilik açmasının da taahhüt edildiğinin anlaşıldığına dikkat çekildi. Açıklamada, “Uluslararası hukukun açık bir ihlalini teşkil edecek bu türlü bir adımın Kosovalı yetkililerce düşünülmesi dahi hayal kırıklığı yaratmaktadır. Kosova’yı birinci tanıyan ülkeler ortasında yer alan Türkiye, bu ülkenin memleketler arası alanda tanınmasına yönelik gayretlere da öteden beri büyük dayanak vermiştir. Ama bu sürecin memleketler arası hukuk hilafına ve özellikle toprakları işgal altında bulunan Filistin halkının acıları üzerine inşa edilmesini hakikat bulmuyoruz. Kosova liderliğine, kelam konusu kararlara riayet ederek, Kudüs’ün tarihi ve türel statüsüne halel getirecek ve gelecekte Kosova’nın öbür devletlerce tanınmasına da pürüz olabilecek bu tıp adımlardan kaçınması davetinde bulunuyoruz” görüşüne yer verildi. (Uğur ERGAN / ANKARA)
