Afetlerin şahıslarda Eko Anksiyete belirtilerinin tetiklenmesine neden olabileceği düşünülmektedir. Eko Anksiyete; kişinin iklim değişiklerine bağlı olarak gelişen ekolojik felaketlerden telaş duyması olarak tanımlanabilir. Eko Anksiyete belirtileri gösteren bireyler, ortada bir felaket olmadığı halde felaket olacağına ve dünyada ki tüm canlıların geleceğinin olumsuz istikamette etkileneceğine dair ağır bir telaş yaşarlar. Bu durum kişinin günlük hayatındaki fonksiyonelliğinin azalmasına, suçluluk, çökkünlük ve ümitsizlik hissederek hayattan aldığı doyumun olumsuz istikamette etkilenmesine sebep olabilmektedir.
Belli bir seviyede hissedilen telaşın insan sıhhati açısından olumlu bir tesiri vardır. Belli bir seviyede ki tasa kişiyi omurundaki tehlikelere karşı koruyarak, hayatta kalmasını sağlar. Aslında problem kaygılanıp kaygılanmamaktan çok, hissedilen bu hissin yoğunluğu, kişinin fonksiyonelliğini ne derecede etkilediği ve nasıl yönetildiği olduğu söylenebilir.
Afetler Ruhsal Travmalar Yaratıyor
Her bireyin psikolojisi afetlerden birebir seviyede etkilenmemektedir. Afetlerin şiddeti, kişinin mizacı, evvelki tecrübeleri, erken çocukluk devrinde ki yaşantıların tesiri, yetişkin bireyin afet sonrasında verdiği ruhsal yansıların belirleyicisinde değerli bir rol oynamaktadır. Afet sonrası yetişkinlerde ruhsal travma reaksiyonları görülebilir. Bu reaksiyonlar, şahısların ve etrafındaki insanların hayatını olumsuz tarafta etkileyebilmekte ve hatta gerekli ruhsal dayanak sağlanmadığında kişinin ruh sıhhatini hayat uzunluğu etkileyebilecek seviyede bozabilmektedir. Yaşanılan afetin şiddeti, kişinin olaya direkt maruz kalıp kalmaması, bir diğerinin yaşadıklarına şahit olması ya da işitmesi yetişkinlerde afet sonrası görülen ruhsal travma yansıların de kıymetli bir rol oynamaktadır. Bu yansılar yangın üzere yaşanılan afetin çabucak akabinde görülebileceği üzere ilerleyen vakitlerde da görülebilir.
Afetler Dünya Artık İnançlı Değil Dedirtiyor
Afetler bireylerde dünyanın emniyetli bir yer olduğuyla ilgili inançları sarsabilir ve ruhsal sorunlara yol açabilir. Kişiler travmatik olay karşısında; yorgunluk, bitkinlik, tükenmişlik, uykusuzluk, iştah sorunları, öfke, gerginlik, ümitsizlik, çaresizlik, karar vermede zahmet, suçluluk duygusu ve kanıları, kendini kıymetsiz hissetme, toplumsal izolasyon, odaklanmada zahmet, ilgi ve istek kaybı üzere depresif belirtiler; karın ağrısı, mide bulantısı ve baş ağrısı üzere psikosomatik belirtiler; dert, telaş ve endişe üzere anksiyete belirtileri gösterebilirler. Bu süreçte yetişkinler içinde bulundukları duruma karşı direnç gösterebilir, inkar edebilir, bastırabilir ve savunma düzenekleri kullanarak içinde bulunduğu ruhsal yapıyla fonksiyonsuz bir formda baş etmeye çalışabilirler. Afetlerin çabucak akabinde gösterilen bu yansıların aşikâr bir seviyeye kadar beklenen bir durum olduğu söylenebilir.
Bu tıp yansıların birçok aslında apansız beklenmedik bir biçimde gerçekleşen olağandışı bir olaya karşı verilen olağan reaksiyonlardır. Bu süreçte nizamlı beslenmek, gereğince uyumak, spor yapmak, afet bölgelerine ferdi ya da toplumsal dayanak vermek, hisleri bastırmak yerine o hisleri yaşamaya muhakkak bir müddet müsaade vermek, hissedilen hisleri ve kanıları tabir etmek, aile ya da yakın arkadaşlarla paylaşmak onlarlar vakit geçirmek, günlük rutinleri devam ettirmek ve toplumsal medya kullanımına çok maruz kalmaktan kaçınmak yeterli olma halinin artmasında hayli değerli olduğu söylenebilir. Lakin bu reaksiyonlarda vakitle bir azalma olmuyorsa ya da şiddeti giderek artıyorsa, kişinin günlük hayatını ve fonksiyonelliğini etkilemeye başladıysa, nefes almada zahmet, ellerde ayaklarda titreme, göğüste baskı, baş dönmesi üzere ağır korku belirtileri yaşıyorsa, bir nedeni olmaksızın daima telaş ve endişe yaşıyorsa, baş edemediği ya da baş etmekte zorlandığı fikir, imaj ve hisler varsa bir ruh sıhhati uzmanıyla görüşerek takviye alması kişinin ruhsal düzgün olma hali açısından epey değerlidir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
