Son vakitlerde ülkemizde meydana gelen orman yangınları, ekosisteme verdiği zararın yanı sıra berbat hava şartları nedeniyle astım hastalarının da belirtilerinin alevlenmesine neden olabilir. İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Çocuk Alerjisi ve İmmünoloji Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Akçay, iklim değişikliğinin ve orman yangınlarının astım üzerinde yarattığı riskleri anlattı.
Orman Yangınları Astım İçin Büyük Tehdit
İklim değişikliği, birçok ormanın orman yangınlarına karşı savunmasızlığını artırıyor. Ülkemizde de son vakitlerde artan orman yangınları, iklim değişikliğinin sonuçlarının uygundan düzgüne hissedilmesine neden oldu. Artan sayıdaki orman yangınları, astım da dahil olmak üzere teneffüs yolu hastalıklarının gelişimine de katkıda bulunabilir. Bu bilhassa akciğerlerinin küçük yüzey alanı nedeniyle çocuklarda değerlidir. Yalnızca küçük bir ölçü orman yangını hava kirliliğine maruz kalmanın teneffüs sıhhati üzerinde tehlikeli tesirlerini gösterebilir.
Orman yangını dumanı; partikül unsur, karbonmonoksit, nitrojen oksitler ve (ozon öncüleri olan) çeşitli uçucu organik bileşikler içerir ve hem lokal olarak hem de yangınların rüzgar istikametindeki bölgelerinde hava kalitesini değerli ölçüde azaltabilir.
İklim Değişikliği Hastalıkları Tetikliyor
İklim değişikliği; hava kirliliğini, vektör kaynaklı hastalıkları, alerjenleri, su kalitesini, su ve besin tedarikini, çevresel bozulmayı, çok sıcağı ve şiddetli havayı etkileyecektir. Tüm bu değişiklikler sıhhat için önemli bir tehdittir. Yüksek sıcaklıklar sıhhatsiz hava ve su kirleticilerinin konsantrasyonlarını artırabilir. Bunların yanı sıra, iklim değişikliğinin meydana gelen çevresel sonuçları ortasında; ısı dalgaları, yağışlardaki değişiklikler (sel ve kuraklık), daha ağır fırtınalar ve berbatlaşan hava kalitesi yer alıyor. Hava kalitesinin makus olmasının bilhassa çocuklarda astımı tetikleyici özelliği vardır. Bunun yanı sıra iklim değişikliğinden kaynaklanan öbür durumlar da hem astımın tetiklenmesinde hem de öbür alerjik hastalıkların tetiklenmesinde değerli bir rol oynuyor.
İklim Değişikliğinin Astımlı Şahıslara Etkisi
İklim değişikliği, evvelden var olan teneffüs yolu hastalıklarına direkt neden olarak yahut ağırlaştırarak; teneffüs yolu hastalıkları için risk faktörlerine maruz kalmayı artırarak teneffüs sıhhati için büyük bir tehdit oluşturur. İklim değişikliği, astım üzere kronik teneffüs yolu hastalıklarına neden olabilen ve ağırlaştırabilen su ve hava kirliliğini artırır. İklim değişikliğinden kaynaklanan artan sıcaklıklar, hava yolu iltihabına neden olan ve akciğer dokusuna ziyan veren yer düzeyindeki ozonun artmasına neden olur. Yer düzeyindeki ozonun artması astımla yaşayan beşerler için ziyanlı olabilir. Yer düzeyindeki ozona karşı en savunmasız bireyler başta çocuklar olmak üzere; yaşlılar, akciğer hastalığı olan bireyler yahut faal olarak dışarıda olan kişilerdir. Çocuklar, yer düzeyindeki ozon için en büyük risk altındadır ve yetişkinlere nazaran astım olma mümkünlüğü daha yüksektir.
Evlerde Küf Oluşması İle Astım Belirtileri Şiddetlenebilir
Aşırı yağışlar ve artan sıcaklıklar da iç yer hava kalitesi sıkıntılarına neden olabilir. Örneğin, astım ve/veya küf alerjisi olan bireylerde teneffüs şartlarının kötüleşmesine ve kâfi astım denetiminin sağlanmasında artan zorluklara yol açabilecek formda iç yerlerde küf oluşumuna neden olabilirler. Global ısınma ve iklim değişikliği ile birlikte, kimi bölgelerde küfün çoğalmasına neden olabilecek artan yağış ve sel geliyor. Nem, astımın gelişmesine ve astım semptomlarının kötüleşmesine katkıda bulunduğu bilinen küf çoğalmasıyla bağlıdır. Bilhassa selden etkilenen meskenlerde küf oluşumu artış gösterir. Bu durum da astımı olanlarda belirtilerin şiddetlenmesine neden olabilir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
