Günümüzde çabucak hemen hayatımızın her alanına giren robotlar, sırf ferdî muhtaçlıklar için değil insan sıhhati için de bir oldukça ehemmiyet taşıyor.
Özellikle doğal afetler sonucunda oluşan felaketler nedeniyle arama-kurtarma işinde robotlara olan itimat gitgide artacak.
Bilkent Üniversitesi araştırmacıları, fareler ve böceklerin beden yapılarından esinlenerek, kuvvetli dar yerlerden geçip manileri rahatlıkla aşabilen yumuşak gövdeli minyatür robot üretti.
Bilkent Üniversitesi Makine Mühendisliği Kısmı Hekim Öğretim Üyesi Onur Özcan, sert gereçlerden üretilen klâsik taşınabilir robot sistemlerinin geçen 10 yıl içinde akıllı dizaynlar ve denetim kontrol sistemlerindeki ilerlemeler sayesinde hayli geliştiğini tabir etti.
“YAKINDA HAYATIMIZDA OLACAKLAR”
Düzensiz ortamlarda yolunu bulabilen, engebeli yerlerde hareket edebilen, hatta akrobatik hareketler gerçekleştirebilen tekerlekli yahut bacaklı robotların yakında hayatımıza girmesini öngördüklerini anlatan Özcan, şu sözleri kullandı:
“Mobil robot sistemleri gerek üretimlerinden kaynaklı nedenlerle gerekse de kullanılan eyleyicilerin güç ihtiyaçları sebebiyle küçültülemiyorlar. Minyatürleştirmenin gerçekleşememesi de bu usul robotların fakat insanların erişebildiği yerlere erişebilmelerine neden oluyor.
“İNSANLARIN ULAŞAMAYACAKLARI YERLERE GİREBİLİRLER”
Ancak minyatür robotlar uzak gelecekte değiller. Minyatür robotların az gereç kullanımından dolayı ucuz olma ve boyutlarından dolayı insanların ulaşamayacağı küçük açıklıklara ve boşluklara ulaşabilme üzere avantajları var.
“HAREKETLERİ SINIRLI”
Buna rağmen, minyatür robotlar için en büyük dezavantajlardan bir tanesi robotların hareket kabiliyetlerinin çok sonlu olması. Birden fazla minyatür robot, boyutları epey küçük olduğundan mani tırmanmada ve aşmada başarısız, hasebiyle engebeli yüzeylerde kullanım için uygun değiller.”
Özcan, liderliğini yaptığı grubun manileri benzerlerine nazaran çok daha kolay geçebilen yumuşak gövdeli minyatür robot ürettiklerini açıkladı.
Robotun, mani geçmede karşılaşılan problemleri gövdesinin esnekliği yani yumuşaklığı ile çözmeyi başardıklarını bildiren Özcan, robot hakkında şu tabirlere yer verdi:
“Minyatür robotumuzu yumuşak gereçlerden üretmeyi başardık. Bu sayede robotun bu esneklikten tıpkı fareler ya da böcekler üzere pürüz geçerken yararlanabileceğini ortaya koyduk.
“FARELERDEN İLHAM ALDI”
SQuad isimli minyatür esnek robotumuz, farelerin üstün hareket kabiliyetleri ve dar açıklıklardan geçebilmeleri düşünülerek, onlardan alınan bir ilhamla tasarlandı. Esnek polimerlerden üretilen bu robot, misal boyuttaki sert robotlara kıyasla çok daha yüksek pürüzlerden sıkıntısızca geçebiliyor.
Bunu sağlamak için de bedeninin esnekliğini kullanıyor. Birebir fareler üzere dört bacaklı olan robot kendi uzunluğunun yaklaşık bir buçuk katı yüksekliğinde bir pürüze kolay kolay tırmanabiliyor. Robotumuzun boyutları ve esnekliği, kendi kesit alanından daha küçük dar yerlerden sıkışıp geçebilmesini ve sistemsiz yüzeylerde yürüyebilmesini sağlıyor.
‘C’ harfi biçimindeki bacakları, pürüz geçmedeki başarısına büyük katkı veriyor. Öbür robotlara nazaran geçebildiği pürüz yükseklikleri ortasında büyük fark atıyor.”
NERELERDE KULLANILABİLECEK
Geliştirilen minyatür robot, üzerine mikrofon ya da kamera üzere etraf algılayıcıları konularak sarsıntı sonrası çökmüş binaların altında ya da maden göçüğü üzere alanlarda arama kurtarma faaliyetlerinde kullanılabilecek.
Ayrıca üzerine küçük bir kamera yerleştirilerek boru çizgilerinin içi üzere ulaşımı güç alanların denetlenmesinde de rahatlıkla robottan faydalanılabilecek.
Özcan ve takımının TÜBİTAK tarafından da desteklenen çalışmaları “IEEE Robotics and Automation Letter” isimli bilimsel mecmuada yayınladıkları makale ile bilim dünyasına duyuruldu.
Instagram:
