Dünya, 2020 yılına girerken birçok global tesiri olduğu iddia edilen olay yaşayacağının farkında değildi.
Doğal afetler, felaketler, vefatlar…
2020 yılı, global ve sosyo-ekonomik açıdan en büyük istikrar sorunlarının yaşandığı yıl olarak hafızalarımızda kalacak.
Tüm aktifliklerin toplu olarak iptal edilmesine, ertlenmesine, global bir kitlenmeye neden olan koronavirüs salgınıyla, 1929’da başlayan Büyük Buhran’dan bu yana, dünya tarihinin en büyük ekonomik sakinliğe yol açtığı yılı geride bırakmaya çok az kaldı.
Sonuna yaklaştığımız 2020 yılında neler olduğunu sizler için derledik.
ELAZIĞ SARSINTISI TÜM TÜRKİYE’Yİ DERİNDEN SARSTI
24 Ocak 2020’de Elazığ’ın Sivrice ilçesinde 6.8’lik zelzele meydana geldi. Zelzelede 35’i Elazığ’da, 4’ü Malatya’da olmak üzere 41 kişi hayatını kaybetti, bin 607 kişi de yaralandı.
Arama-kurtarma çalışmaları sonucunda 45 kişi enkaz altından sağ çıkarıldı. Elazığ ve Malatya’da 87 bina yıkıldı. Bin 287 binada ağır hasar, 56 binada orta ve 876 binada da az hasar tespit edildi.
Deprem, Adıyaman, Kahramanmaraş, Diyarbakır ve Tunceli üzere etraf vilayetlerde de hissedildi lakin bu kentlerde rastgele bir hasara yol açmadı.
KOBE BRYANT HAYATINI KAYBETTİ
26 Ocak 2020’de ABD’li ünlü basketbol oyuncusu Kobe Bryant’ın, Los Angeles Lakers maçından Sikorsky S76 tipi helikopteriyle dönüşte, helikopteri düştü.
Kazada, Amerikan Basketbol Ligi’nin (NBA) efsane oyuncularından 41 yaşındaki Bryant ve 13 yaşındaki kızı Gianna da hayatını kaybetti.
VAN’DA ÇIĞ FELAKETİ 41 CAN ALDI
Van’ın Bahçesaray ilçesinde 4-5 Şubat 2020 tarihlerinde iki farklı çığ felaketi yaşandı. 4 Şubat’ta Bahçesaray karayolunda hareket halindeki bir minibüsün üzerine çığ düştü. 6 kişi sağ olarak çığın altından çıkarılırken, 5 kişinin de cesedine ulaşıldı.
Minibüste olduğu sanılan 2 kişiyi kurtarma çalışmalarının devam ettiği 5 Şubat’ta ise arama çalışmalarına katılan Jandarma, AFAD, UMKE, başka takımlar ve dayanak veren vatandaşların üzerine çığ düştü.
6 Şubat’ta facia bölgesinden üç kişinin daha cansız vücutları çıkarılırken çığ felaketi sebebiyle 41 kişi hayatını kaybettiği açıklandı.
TÜRKİYE İDLİB’DE 36 ŞEHİT VERDİ
27 Şubat 2020’de Rusya takviyeli Suriye Silahlı Kuvvetleri, Suriye İç Savaşı kapsamında İdlib’de 400 askerin bulunduğu Türk Silahlı Kuvvetlerine ilişkin piyade taburuna hava saldırısı düzenledi. Akın sonucunda 36 Türk askeri şehit düştü.
Saldırının akabinde Türkiye yetkililerinin Suriye askeri birliklerinin ‘meşru hedef’ olduğunu açıklaması üzerine ve 329 Suriye askeri, Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından yapılan 200’den fazla amaç topçu atışıyla vurularak etkisiz hale getirildi.
TÜRKİYE SURİYELİ MÜLTECİLERE AVRUPA’YA GİTMELERİ İÇİN HUDUT KAPILARINI AÇTI
27 Şubat 2020’de gerçekleşen İdlib saldırısı sonucu Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan’ın talimatı ile değişen siyaset kapsamında hudut kapılarının mültecilere açıldığı açıklandı.
Açıklamanın çabucak akabinde başta Suriyeli, Iraklı ve Afgan mülteci ve göçmenler Avrupa’ya gitmek için Edirne üzerinden Yunanistan ve Bulgaristan’a gerçek yola çıktı.
Mültecilerin sonlardan geçişine müsaade vermeyen Yunanistan göçmenleri gaz bombalarıyla engelledi.
Eleştirilerin odağında yer alan bu yaklaşım, AB ülkelerinin Türkiye’nin kararına yardımcı olmaları tarafındaki davetleri da artırdı. Son olarak 3 milyon 587 bin 266 olarak kayıtlara geçen Suriyeli mültecilerin 100 bin 577’sinin Türkiye’yi terk ettiği açıklandı.
KORONAVİRÜS SALGINI TÜM DÜNYAYI TESİRİ ALTINA ALDI
Çin’in Vuhan kentinde ortaya çıkan koronavirüs, Antarktika hariç tüm kıtalara ve 120’den fazla ülkeye yayıldı. 2019 Aralık ayında görülen virüs, birinci sefer Vuhan’daki hayvan pazarında balık satıcısı olan 49 yaşında bir bayanda görüldü.
Hastadan alınan örneklerin laboratuvarlarda test edilmesi sonucu Çinli yetkililer ve Dünya Sıhhat Örgütü (WHO), 11 Mart 2020 tarihinde koronavirüsün artık ‘pandemik’ düzeyde olduğunu belirtti.
Yarasa virüsüne yüzde 85 oranında benzerlik gösteren koronavirüsün damlacık ve yakın temas ile bulaştığı tespit edildi. 1 Ocak 2020 tarihinde virüsün çıkış yeri olduğu düşünülen Vuhan’daki hayvan pazarı kapatıldı.
TÜRKİYE’DE BİRİNCİ KORONAVİRÜS OLAYI AÇIKLANDI
11 Mart 2020 tarihinde Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca Türkiye’deki birinci koronavirüs olayının görüldüğünü ve virüs kuşkusu olan bir kişinin test sonucunun olumlu çıktığını açıkladı.
MUHTEREM IŞIK HAYATINI KAYBETTİ
Ünlü arabeskçi Müslüm Gürses’in sinema sanatkarı olan eşi Saygıdeğer Parıltı, tedavi gördüğü hastanede hayatını yitirdi.
Çoklu organ yetmezliği nedeniyle tedavi gören Saygıdeğer Ziya’nın vefatı, Müslüm Gürses’in ve kendisinin sevenleri tarafından kederle karşılandı.
PETROL FİYATLARINDA 1991 KÖRFEZ SAVAŞI’NDAN BU YANA EN SERT DÜŞÜŞ YAŞANDI
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ile Rusya’nın liderliğindeki örgüt üyesi olmayan ülkeler üç yıldır OPEC+ ismi altında birlikte hareket ederek üretimlerini istekli olarak kısmışlardı.
Ancak günde 2.1 milyon varil petrolü piyasadan çekerek, fiyatları yükselmesine neden olan mutabakatın uzatılması için yapılan görüşmeler Rusya’nın üretimi daha da kısmayı kabul etmemesi üzerine başarısız oldu ve taraflar muahededen vazgeçti.
30 Mart 2020’de Brent petrol fiyatı varil başına yüzde 9 düşerek Kasım 2002’den bu yana en düşük düzey olan 23 dolara düştü.
DÜNYA BORSALARI KRİZİN EŞİĞİNE GELDİ
Amerikan borsaları, Dünya Sıhhat Örgütü(WHO)’nün 11 Mart günü akşam saatlerinde koronavirüsün artık ‘pandemik’ düzeyde olduğunu belirtmesinin akabinde ağır bir satış trafiği ile karşılaştı.
11 Mart gününü yüzde 4 düşüşle kapatan Amerikan borsası, kapanıştan sonra ABD Lideri Donald Trump’ın Avrupa’dan gelen tüm seyahatleri 30 gün müddetle askıya aldıklarını duyurmasının akabinde 12 Mart tarihine yüzde 7’lik bir düşüş yaşadı. Bu düşüşün akabinde süreçler 15 dakikalığına durduruldu.
ABD borsaları dışında TR, Almanya ve Brezilya’da da düşüş yaşandı. Dolar/TL kuru 6.35’in üzerine çıktı. Borsa İstanbul BIST 100 Endeksi’nden 16 Mart Pazartesi günü süreçler yüzde 5’ni üzerinde paha kaybıyla gerçekleşti.
Sektörel endekslerde ise turizm yüzde 10’u, bankacılık yüzde 6’yı aşan düşüşle ön planda. Almanya’da ise Frankfurt Borsası, yüzde 5,8 azalarak 9.829 puanla Temmuz 2016’dan bu yana en düşük düzeyine geriledi. Böylelikle borsadaki DAX endeksi mart ayının başından bu yana yüzde 16’nın üzerinde bedel kaybı yaşadı.
FED FAİZİ SIFIRA İNDİRDİ
ABD Merkez Bankası (Fed), koronavirüs salgını sonrası faiz oranını neredeyse sıfıra çekerek 0-0,25 aralığına indirdi. 500 Milyar dolarlık kısmı hazine, 200 milyar dolarlık kısmı Morgage tahvili olmak üzere toplamda 700 milyar dolar mali genişleme başlatıldı.
Fed’den yapılan açıklamada ‘koronavirüs salgınının toplumlara ziyan verdiği ve ABD’nin de ortalarında olduğu birçok ülkede ekonomik aktivitenin olumsuz etkileneceği’ belirtildi.
Fed ayrıyeten binlerce bankanın rezerv karşılık oranlarını sıfıra indirdi. Dolar likiditesini artırmak için Kanada, İngiltere, Japonya, İsviçre ve Avrupa Merkez Bankası ile ortasındaki ‘swap’ çizgilerini tekrar açtı. Bu atılım bankalar tarafından koordineli bir formda atılan bir adım oldu.
ÇEKİRGE İSTİLASI TARIM ALANLARINI TEHDİT ETTİ
Doğu Afrika’da son 70 yılın en büyük çöl çekirgesi istilası gerçekleşti. Çekirge istilası, Afrika’da başladıktan sonra yayılım gösterdi ve dünya gündemine girdi.
Birleşmiş Milletler (BM), Doğu Afrika ülkelerindeki çiftçilerin hayatını zorlaştıran çöl çekirgesi sürülerinin yine tesirini artırabileceğini söyledi.
BM Besin ve Tarım Örgütü (FAO) yayımladığı durum raporunda, Afrika Boynuzu bölgesinde bilhassa Kenya, Somali ve Etiyopya’da durumun kritik düzeyde olduğuna ve yeni çekirge sürülerin oluşmaya başladığını belirtti.
Rapora nazaran, çekirgelerin yine üremeye başladığı ve bu sürülerin daha evvel görülmemiş bir halde besin güvenliğini tehdit ettiği belirtildi. Şu ana kadar 70 bin hektarlık alan, çekirgelerin istilasına uğradı.
PAKİSTAN’DA 99 YOLCUNUN OLDUĞU DÜŞEN UÇAKTAN KİMSE SAĞ ÇIKMADI
22 Mayıs 2020’de Pakistan Memleketler arası Havayollarına (PIA) ilişkin Lahor-Karaçi seferini yapan bir yolcu uçağı, Karaçi Havalimanı yakınlarında bir yerleşim alanına düştü.
Kazanın akabinde uçakta bulunan yolcu ve mürettebattan kurtulan olmadığı belirtilirken, kaza nedeniyle 6 binanın büsbütün yıkıldığı 25 binanın ziyan gördüğü söylendi.
Uçakta bulunan 99 yolcu ve 8 kişilik mürettebattan kimse sağ kurtulamadı.
BURSA’DAKİ SEL FELAKETİNDE 5 KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ
20 Haziran 2020’de Bursa’nın Kestel ilçesinde çok yağış, sele neden oldu.
Dudaklı ve Kayacık köyünde akşam saatlerinde tesirli olan sel, onlarca aracı, traktörü sürükledi, çok sayıda konut ile binlerce döküm ekili alan da sular altında kaldı.
Sel sularına kapılan 5 kişinin, arama kurtarma çalışmaları sonucu cansız vücutlarına ulaşıldı.
HEYBELİADA’DA 2 FARKLI NOKTA YANDI
12 Temmuz 2020 İstanbul Heybeliada’da, Aşıklar Yolu Mevkisi’ndeki ormanlık alanda 2 farklı noktada yangın çıktı.
Yükselen dumanların birçok yerden görüldüğü yangın için çok sayıda itfaiye, sıhhat ve polis takımı sevk edildi.
PINAR GÜLTEKİN CİNAYETİ
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi (MSKÜ) İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Kısmı öğrencisi Pınar Gültekin, 16 Temmuz’da kayboldu.
Ailesinin başvurusu üzerine jandarma ve polis grupları, arama çalışması başlattı.
Yapılan çalışmalar sırasında kuşkulu sözleri nedeniyle gözaltına alınan Cemal Metin Avcı tabirinde, Pınar’ı çıkan arbedede elleriyle boğup öldürdüğünü, bağ konutunda cesedini çöp varilinde yakıp, üzerine beton döktüğünü itiraf etti.
Avcı’nın gösterdiği yerde bulunan varilde, Pınar’ın yanmış cesedine ulaşıldı.
BEYRUT LİMANI’NDA PATLAMA
4 Ağustos salı günü, Beyrut Limanı’nda 2 bin 750 ton amonyum nitrat hususunun patlaması sonucu 182 kişi hayatını kaybetti, 6 bini aşkın kişi de yaralandı.
Patlamanın akabinde Lübnan Enformasyon Bakanı Menal Abdussamed, Lübnan halkından özür dileyerek hükümetteki vazifesinden istifa etti.
GİRESUN SEL FELAKETİ
Giresun’un Dereli, Doğankent ve Yağlıdere ilçelerinde 22 Ağustos günü sel felkaeti meydana geldi.
Meydana gelen selin akabinde ve 1’i asker 4 vatandaşımız hayatını kaybetti.
DAĞLIK KARABAĞ ÇATIŞMALARI BAŞLADI
27 Eylül’de Azerbaycan, Ermenistan tarafından işgal edilen Dağlık Karabağ topraklarını kurtarmak için harekete geçti.
Karşılıklı çatışmaya giren ülkelerden Ermenistan ulusal seferberlik ilan ederken, Azerbaycan da sıkıyönetim ve topyekün seferberlik ilan etti.
10 Ekim’de Milletlerarası Kızılhaç Komitesi dayanağı ve Rusya arabuluculuğunda hem Ermenistan hem de Azerbaycan tarafından kabul edilen insanî ateşkes resmen yürürlüğe girse de Ermenistan sivil yerleşim yerlerine taarruzlarını durdurumadı.
Birçok bölgeyi işgalden kurtaran Azerbaycan, Dağlık Karabağ bölgesindeki topraklarını kurtarmayı sürdürüyor.
‘ATEŞİN ÇOCUKLARI’ İSİMLİ TERÖR KÜMESİ HATAY’I YAKTI
9 Ekim 2020’de Hatay’da PKK’lı teröristlerin kundaklamaları sonucu büyük bir yangın çıktı.
Arsuz’da zeytinlik yangını, İskenderun Karayılan mevkii ve Dörtyol ilçelerinde orman yangınları meydana geldi.
Kendilerini ‘Ateşin Çocukları’ olarak tabir eden terör örgütü PKK’nın kolu olan şahıslara yönelik tutuklama kararı çıkarıldı.
İZMİR, ZELZELEYLE SARSILDI
30 Ekim 2020’de İzmir Seferihisar açıklarında 6.6 büyüklüğünde sarsıntı meydana geldi.
Arama kurtarma ve enkaz çalışmalarının sürdüğü İzmir’de, hasarlı bina tespitleri gerçekleştirildi.
Az, orta ve çok riskli yapılardan uzak durulması istenen vatandaşlar afet alanlarına yerleştirildi. Depremzedelere gerekli yardımlar ulaştırıldı.
Son bilgilere nazaran, zelzelede ömrünü yitirenlerin sayısı 109 olurken, yaralanan 1036 bireyden 144’ünün tedavisi sürüyor.
MESUT YILMAZ HAYATINI KAYBETTİ
2 aya yakın bir müddet boyunca hastanede Akciğer kanseri tedavisi gören eski Başbakan ve eski Anavatan Partisi Genel Lideri Mesut Yılmaz’dan 30 Ekim 2020’de vefat haberi geldi.
Akciğer kanseri ve beyin ameliyatı geçiren Mesut Yılmaz, 72 yaşında İstanbul’da tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti.
Yılmaz için, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Mescidi’nde düzenlenen cenaze merasimine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve birçok siyasi isim katıldı.
